Pełny tekst przemówienia prezydenta Ukrainy, Wołodymyra Zełenskiego na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ (2)
Panie i Panowie!
574 dni rosyjskiej agresji na pełną skalę to 574 powody zmian na tej hali. A tak naprawdę za takimi zmianami są miliardy głosów. Zdecydowana większość ludzi na świecie pragnie świata bez agresji. W przeciwieństwie do nas wszystkich, w Moskwie istnieją tylko opętane elity. Weto nie powinno być używane jako broń przez tych, którzy mają obsesję na punkcie nienawiści i wojny. Widzimy rosnące poparcie w ONZ dla idei, że w przypadku masowych zbrodni przeciwko życiu ludzkiemu wymagane jest dobrowolne zrzeczenie się weta. Ale widzimy też, iż Rosja nie zwróci przywileju, który kiedyś ukradła z własnej woli. I dlatego Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ należy dać rzeczywistą szansę na przezwyciężenie weta.
To pierwszy niezbędny krok.
Jeżeli wojny nie można przerwać, gdyż wszelkie wysiłki blokuje weto agresora lub pobłażanie agresorowi, sprawę należy skierować do Zgromadzenia Ogólnego. Pod warunkiem uzyskania dwóch trzecich głosów, które będą odzwierciedlać wolę narodów Azji, Afryki, Europy, obu Ameryk i regionu Pacyfiku, czyli światowej większości kwalifikowanej, weto powinno zostać faktycznie przełamane, a m.in. uchwała Zgromadzenia Ogólnego powinna być wiążąca do wykonania przez wszystkie państwa członkowskie. Drugi krok. Rada Bezpieczeństwa ONZ musi ponosić pełną odpowiedzialność przed narodami świata. Z radością przyjmuję propozycje różnych przywódców dotyczące rozszerzenia reprezentacji narodów w Radzie Bezpieczeństwa. Stali członkowie Rady Bezpieczeństwa powinni odzwierciedlać nowoczesność. Nowoczesność i sprawiedliwość. Ukraina uważa za niesprawiedliwe, że miliardy ludzi nie mają swojej stałej reprezentacji w Radzie Bezpieczeństwa. Unia Afrykańska powinna tu być na stałe. Azja zasługuje na szerszą stałą reprezentację – nie można tego nazwać normalnością, gdy narody takie jak Japonia, czy Indie czy świat islamski wciąż znajdują się na marginesie stałej reprezentacji w Radzie Bezpieczeństwa. Warto zwrócić uwagę na zmiany, jakie zaszły w Europie, a mianowicie: Niemcy stały się jednym z kluczowych światowych gwarantów pokoju i bezpieczeństwa. I to jest fakt. I dlatego faktem jest, iż Niemcy zasługują na miejsce wśród stałych członków Rady Bezpieczeństwa. Ameryka Łacińska powinna być tu reprezentowana na stałe, jak też państwa Oceanu Spokojnego.
Jednak uwaga nie może ograniczać się tylko do tych na najwyższych miejscach. Konieczne jest rozszerzenie udziału i dostępu do prac Rady Bezpieczeństwa i jej organów pomocniczych dla wszystkich członków Zgromadzenia Ogólnego, którzy nie są uznawani za agresorów. Jednocześnie należy zawiesić udział któregokolwiek państwa członkowskiego w Radzie Bezpieczeństwa na czas, gdy państwo to, naruszając Kartę Narodów Zjednoczonych, podejmie agresję przeciwko jakiemukolwiek innemu narodowi. Trzeci krok. Potrzebny jest system zapobiegania agresji poprzez wczesną reakcję na działania skierowane przeciwko integralności terytorialnej i suwerenności państw. Czas to zrobić. Narody świata powinny uzgodnić mechanizm reagowania na agresję w celu ochrony innych, jakiego każdy pragnie dla własnego bezpieczeństwa. Rosyjska inwazja na Ukrainę pokazała, czym dokładnie może być taki mechanizm. Między innymi ostre sankcje wobec agresora. I to nie tylko na etapie, gdy tragedię miasta Bucza (ukr. Буча) mamy za sobą, ale także na etapie gromadzenia armii inwazyjnej. Każdy, kto chce rozpocząć wojnę, powinien przed swoim fatalnym błędem dokładnie zobaczyć, co straci, rozpoczynając wojnę.
Kwestia stosowania sankcji zapobiegawczych powinna być automatycznie kierowana do Rady Bezpieczeństwa ONZ, gdy którykolwiek członek Zgromadzenia Ogólnego zgłosi groźbę agresji. Ukraińscy żołnierze malują teraz swoją krwią to, co Rada Bezpieczeństwa ONZ powinna zrobić swoimi głosami – powstrzymują agresję i bronią zasad Karty Narodów Zjednoczonych. A teraz odnośnie integralności terytorialnej. Ten element zarówno Karty Narodów Zjednoczonych, jak i naszej Formuły Pokojowej jest nierozerwalnie związany z kwestią oczyszczenia suwerennego terytorium państwa z najeźdźców. Okupacja jest niewyczerpanym źródłem napięć. Podam więc przykład konkretnych działań, które należy wdrożyć, aby architektura bezpieczeństwa była silna. Na przykładzie Ukrainy to będą bardzo konkretne rzeczy. Powiem, jak my, Ukraińcy to widzimy. Po pierwsze: całkowite wycofanie wszystkich rosyjskich wojsk i formacji wojskowych, w tym rosyjskiej Floty Czarnomorskiej lub tych podziurawionych ukraińskimi dronami wraków okrętów, które z niej pozostaną, a także wycofanie z całej niepodległej Ukrainy wszystkich rosyjskich najemników i formacji quasi-wojskowych. Po drugie: pełne przywrócenie Ukrainie skutecznej kontroli nad całą naszą granicą państwową i wyłączną strefą ekonomiczną na Morzu Czarnym i Azowskim oraz w Cieśninie Kerczeńskiej. W rzeczywistości jedynie spełnienie tych dwóch punktów doprowadzi do uczciwego, niezawodnego i całkowitego zaprzestania działań wojennych.
Panie i Panowie!
Reformy takich instytucji międzynarodowych dokonywano zwykle w wyniku wielkich tragedii, w wyniku wielkich wojen. Nie musimy czekać, aż ta agresja się skończy. Trzeba działać już teraz. Nasze pragnienie pokoju musi dokonać reform. Przygotowując ukraińską formułę pokojową, siłę dla jej punktów czerpałem wyłącznie z zasad Karty Narodów Zjednoczonych i uchwał przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne. To właśnie sprawia, że ukraińska Formuła Pokojowa staje się globalna. Narody włączające się w prace Formuły zdają sobie sprawę, że pracują na rzecz ładu międzynarodowego opartego na zasadach, na rzecz ochrony integralności terytorialnej i suwerenności państw, ochrony praw człowieka oraz zapobiegania polityce agresji i ludobójstwa. Naturalnie epicentrum takich prac powinna stanowić właśnie ta sala – sala Rady Bezpieczeństwa ONZ i w jeszcze większym stopniu – sala Zgromadzenia Ogólnego.
Jeżeli do tego konieczne jest przeprowadzenie reformy instytucji ONZ, to nie powinniśmy bać się reform. Jesteśmy gotowi współpracować z członkami ONZ, uczestniczącymi w Formule Pokojowej nad odpowiednimi projektami rezolucji i poprawkami do Karty Narodów Zjednoczonych. I chcę, żeby dla wszystkich na świecie było jasne, co dokładnie oferuje Ukraina, wzywając narody świata do włączenia się w wspólne prace nad realizacją Formuły Pokojowej. Każde państwo może wykazać swoje przywództwo w jednym lub drugim, kilku lub wszystkich punktach Formuły Pokoju. Tworzymy grupy zgodnie z punktami Formuły Pokoju, w których pracują doradcy przywódców państw do spraw bezpieczeństwa narodowego oraz przedstawiciele dyplomatyczni. Grupy ustalają listę decyzji i propozycji normatywnych, jakie muszą zostać wdrożone, aby odpowiedni punkt Formuły Pokoju mógł zostać wdrożony. Jesteśmy gotowi do zorganizowania założycielskiego szczytu przywódców. Dalej – dziesięć konferencji na szczeblu doradców, przedstawicieli dyplomatycznych, szefów parlamentów zgodnie z dziesięcioma punktami Formuły Pokojowej. Następnie projekty te, przygotowane przez doradców, są przedstawiane przywódcom państw na odpowiednim szczycie końcowym. W ten sposób wszystkie narody świata, które szanują pokój, mogą faktycznie uczestniczyć w samym przywróceniu pokoju. Współpraca jest dla Ukrainy zawsze słowem kluczowym w stosunkach międzynarodowych. To jest słowo klucz, właśnie dla pokoju. Niech więc zapanuje pokój! Niech nasze instytucje i nasza współpraca z Państwem wzmocnią się.
Bardzo dziękuję za możliwość aplikowania. Dziękuję za zaproszenie. Dziękuję za uwagę!
Chwała Ukrainie!
Wołodymyr Zełenski
Czwartek, 21. września 2023
przygotował Roman Boryczko,
wrzesień 2023
