Jak uratować polskie górnictwo węglowe (2)

Wariant A

W przypadku utrzymania kontroli przez SP należy zrestrukturyzować sektor na 2 poziomach, centralnym (Koncern) i na szczeblu kopalni (Nowy Model Biznesowy) wg poniższych zaleceń:

· Powołać KONCERN jako prywatną własność SP na podobieństwo NBP, skupiający docelowo w jednym organizmie gospodarczym cale górnictwo węgla kamiennego i brunatnego oraz całą opartą na nim energetykę, ciepłownictwo i masowe przetwórstwo węgla na paliwa płynne i gazowe. Koncern ten powinien konkurować z rynkiem europejskim i światowym, ale w skali Kraju powinien być monopolistą węglowym, konkurującym z innymi nośnikami energii – głównie energią atomową i „zieloną”. Polska nie powinna na wewnętrznym rynku utrzymywać konkurujących ze sobą jednostek gospodarczych tj. węglowego górnictwa i węglowej energetyki! Unię Europejską trzeba bezwzględnie przekonać, że mamy prawo właśnie tak zagospodarowywać swoje złoża. Natomiast krajowych wyznawców „gospodarki neoliberalnej” (L. Balcerowicz), polegającej na rzekomej konieczności „rozbijania monopoli” i zastępowania zintegrowanego zarządzania – wzajemną konkurencją jednostek formowanych z „rozbitych monopoli” – trzeba zwyczajnie ignorować, co sugeruje i zaleca Pan prof. dr hab. inż. Andrzej Lisowski – były pracownik naukowy GIG-u.

· Wdrożyć Nowy Model Biznesowy dla kopalń PGG i innych Spółek Górniczych poprzez:

· Ustanowienie nowej Kultury Organizacyjnej Spółek Węglowych, czyli wdrożenia nowego systemu wartości, obowiązującego wszystkich pracowników w nowo powołanej do życia organizacji, wykluczającego patologiczne zachowania i mobilizującego jej pracowników do efektywnej, pełnej zaangażowania i kreatywności pracy.

· Oddzielenia majątku niechcianego (nieproduktywnego) od majątku chcianego (produktywnego) zarówno w aspekcie zasobów rzeczowych jak i wartości niematerialnych w zakresie zasobów ludzkich tj. ilości i jakości wykwalifikowanej kadry i pracowników.

· Zlikwidowania majątku niechcianego z wykorzystaniem Spółki Restrukturyzacji Kopalń celem skorzystania z pomocy publicznej.

· Zdefiniowanie co należy rozumieć przez kopalnię trwale nierentowną korzystając z wyceny za pomocą DCF i opcji realnych aby pochopnie nie dokonywać ich likwidacji lub przekazywania do SRK celem restrukturyzacji i prywatyzacji.

· Utworzeniu Nowej Organizacji tylko w oparciu o produktywny majątek materialny i niematerialny.

· Określenie docelowej struktury pasywów w PGG, pozwalającej na optymalizację najważniejszego wskaźnika dla akcjonariuszy tzn. zwrotu z zainwestowanego kapitału własnego (ROE) w długim okresie czasu celem odpowiedniego dokapitalizowania jej, by nie utracić kontroli SP nad spółką.

· Dokonaniu prawidłowej wyceny zasobów węgla oraz kwalifikacji kadry i pracowników kopalń (szczególnie dołowych) zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości celem skorygowania kapitałów własnych PGG.

· Zdefiniowanie wielkości dźwigni operacyjnej dla poszczególnych kopalń celem określenia przy jakim poziomie wydobycia dana kopalnia generować będzie zyski o rentowności powyżej średnio ważonego kosztu kapitału dłużnego.

· Utworzenie Centrum Badań i Rozwoju celem pilnego wdrażania nowych technologii w zakresie pilotażowych instalacji do: a) Odgazowania pokładów z powierzchni przed ich eksploatacją. b) Zgazowania pokładów nieefektywnych w tradycyjnych technologiach wydobycia. c) Upłynniania węgla, wydobytego na powierzchnię.

· Opracowanie o maksymalnej stopie zwrotu Biznes Planów oddzielnie dla poszczególnych kopalń składające się z kilku (4-6) rentownych Projektów w oparciu o Plany Marketingowe, zdolności produkcyjne, jakość posiadanych pokładów węgla oraz niezbędne inwestycje odtworzeniowe i modernizacyjne, celem prowadzenia wysoko rentownych przedsięwzięć w przyszłości.

· Pozyskania dla każdej kopalni niezbędnych kapitałów na realizację poszczególnych projektów.

· Bieżącej ocenie realizacji poszczególnych projektów w zakresie odchyleń od zaplanowanych parametrów oraz kontroli kluczowego wskaźnika tzw. zwrotu z inwestycji (ROI), który musi być osiągnięty na poziomie znacznie przekraczającym koszt pozyskania kapitału.

· Opracowania Listy Ryzyk, występujących w kopalniach celem ich eliminacji, redukcji lub przerzucenia za odpłatnością na inne podmioty (Firmy Ubezpieczeniowe).

· Wyszczególnienia kluczowych zmiennych występujących w procesie wydobycia węgla celem ich eliminacji i ograniczaniu ich wpływu na płynność procesu (eliminacja przestojów, czyli skrócenia czasu eksploatacji, drążenia, zbrojenia i likwidacji ścian).

· Zapewnienia na czas (Just In Time) dostaw materiałów, maszyn i urządzeń oraz skrócenia czasu podejmowania kluczowych decyzji.

· Doborze właściwych maszyn i urządzeń oraz małej mechanizacji i ich standaryzacji celem bezpiecznej i terminowej realizacji poszczególnych projektów.

· Odejścia na każdej z kopalń od zarządzania funkcjonalnego praktykowanego obecnie na rzecz zarządzania procesowego tj. programami projektów biznesowych w całym łańcuchu procesu głównego (łańcuchu tworzenia wartości) jako centrów zysków (oddziały wydobywcze, przygotowawcze, zbrojeniowe, likwidacyjne) i procesów pomocniczych jako centra kosztów (oddziały mechaniczne, elektryczne, wentylacyjne, księgowe, inne).

· Delegacji uprawnień na niższe szczeble organizacji (Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego Kopalni, Kierowników Robót Górniczych i Kierowników Oddziałów).

· Ciągłego podnoszenia jakości i szybkości działania poprzez doskonalenie głównych procesów technologicznych z zastosowaniem statystyki, bez której trudno byłoby skutecznie optymalizować proces wydobycia.

· Prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych (bilans i rachunek wyników i strat) na poziomie strategicznych oddziałów.

· Wdrożenia rachunkowości zarządczej na szczeblu tych oddziałów.

· Wdrożenia nowego systemu motywacyjnego premiującego efektywność, kreatywność i innowacyjność.

· Ciągłego uzupełniania luki kompetencyjnej kluczowych pracowników kopalń w zakresie znajomości 5S, Zarządzania Projektami wg metodologii Prince 2, BalancedScored Card, Lean Six Sigma oraz mikro- i makro ekonomii.

· Dobrania właściwych wskaźników, określenia ich wzajemnych relacji, podjęcia właściwych inicjatyw strategicznych jako celów cząstkowych do realizacji celu zasadniczego, jakim będzie wysoka efektywność działania i gospodarowania danej kopalni tzw. Zrównoważona Karta Wyników dla optymalizowania kosztu jednostkowego wydobycia.

· Poprawić efektywność poprzez wzrost procentowy wypadu grubych sortymentów oraz redukcję procentowego wypadu kamienia i zawilgoceni w urobku. Prowadzić eksploatację pokładów od góry (bez podbierania) i od granic.

· Ustanowienie nowego systemu komunikacji, raportowania, koordynacji i kontroli, związanego z realizacją zaplanowanych i zatwierdzonych projektów w zakresie czasu, zakresu, kosztu i jakości i wykonania.

· Przejęciu wszystkich kluczowych obszarów działalności, które są w łańcuchu tworzenia wartości (np. spedycja, handel węglem, usługi niektórych zewnętrznych firm itp.).

· Sporządzeniu Harmonogramu dla pokazania działań w czasie, celem terminowej realizacji w/w zamierzeń.

· Wdrożenia nowych systemów informatycznych, technik multimedialnych i rejestrujących stan realizacji wykonanych na dole kopalni zaplanowanych robót (np. aparaty cyfrowe po uprzednim dopuszczeniu ich do stosowania na dole kopalni).

Po negocjacjach z UE, oddłużyć i dokapitalizować górnictwo (nie bacząc na ewentualne sankcje ze strony UE) poprzez nawet rynkową pomoc publiczną (tak jak to robią Niemcy w stosunku do swoich kopalń i stoczni), celem doprowadzenia do optymalnej struktury kapitałów własnych, czyli co najmniej do poziomu 1/2 sumy pasywów w spółkach NKW, KHW, JSW. Wtedy, po wdrożeniu Nowego Modelu Biznesowego gwarantowana stopa zwrotu z inwestowanych środków mierzona wskaźnikiem (ROI) byłaby nawet przy konserwatywnym podejściu na poziomie około 12 – 15 % przy koszcie pozyskania kapitału o połowę niższym, a stopa zwrotu z kapitałów własnych (ROE) po wdrożeniu docelowo Czystych Technologii Węglowych byłaby znacznie, znacznie wyższa!

Jestem również przekonany, że Nikt w Polsce nie będzie budował już żadnej nowej Kopalni w technologii tradycyjnej, jak to sugeruje (totalna ściema) Pan Markowski i inni. Nastąpi naturalne zmniejszanie wydobycia dzisiejszą techniką z czynnych obecnie kopalń, które stopniowo zastępowane będzie przez podziemne zgazowanie węgla (para wodna + rozkruszony pod ziemią węgiel = tlenek węgla + wodór jako mieszanki do wytwarzania prądu po potraktowaniu ich dodatkowo tlenem w specjalnych ogniwach o sprawności 2-krotnie wyższych od obecnych i 2-krotnie mniejszej emisji CO₂, który z powrotem może być ulokowany pod ziemią.

W perspektywie 20 – 30 lat wytwarzanie centralne prądu i ciepła przez energetykę zawodową (w ponad 10 elektrowniach) systematycznie zastępowane będą wytwarzaniem rozproszonym (energetyka wyspowa) docelowo w kilku tysiącach instalacji, które zwiększą bezpieczeństwo energetyczne kraju i wyeliminują straty, wynikające z dalekiego przesyłu oraz 2-krotnie zwiększą efektywność energetyczną węgla.

 

Wariant B

W przypadku przejęcia kontroli nad spółkami górniczymi przez Niemcy, scenariusze będą podobne z tą różnicą, że o wiele łatwiej będzie można zastąpić import UE węgla z Rosji, importem węgla z Polski (po doprowadzeniu z „niemieckich” już kopalń kosztu jednostkowego wydobycia poniżej parytetu importowego), co w sposób znaczący zwiększy przychody, a tym samym zyski z przejętych kopalń.

Jednocześnie systematycznie rosnąć będzie produkcja na potrzeby krajowe i eksportu skroplonych energetycznych mieszanek z Polski do całej Europy uzyskiwanych z podziemnej gazyfikacji węgla. Taki LNG dla energetyki rozproszonej transportowany będzie w specjalnych zbiornikach udrożnionymi szlakami śródlądowymi do całej Europy.

Tym sposobem Niemcy przejmą niebotyczne zyski od Polaków i staną się energetycznym potentatem, który zdetronizuje Gazprom w Unii Europejskiej.

Nie możemy więc, pod żadnym pozorem oddać kontroli nad polskim węglem kapitałom obcym, bo w ten sposób stracimy wielokrotnie więcej niż straciliśmy przez wszystkie razem wzięte afery z okresu 26 letniej transformacji, których na dużą skalę i wiele miało miejsce, bez reakcji rządu i NIK.

TAKI SCENARIUSZ BYŁBY RAŻĄCO SPRZECZNY Z POLSKĄ RACJĄ STANU!!!

 

Krzysztof Tytko