Kolej na Pojezierzu Myśliborskim (3)
Długość linii kolejowej Myślibórz – Choszczno wynosiła 55 km. Przebiegała ona przez następujące stacje i przystanki:
MYŚLIBÓRZ (SOLDIN) – GŁAZÓW (GLAZOW) – SULIMIERZ (ADAMSDORF) – MOSTKOWO (CHURSDORF) – DZIKOWO MYŚLIBORSKIE (DIECKOW) – BARLINEK (BERLINCHEN) – PEŁCZYCE (BERNSTEIN) – PŁOTNO (BLANKENSEE) – LUBIANA PYRZYCKA (ALT LIBBEHNE) – ZAMĘCIN (SAMMENTHIN) – CHOSZCZNO (ARNSWALDE).
Właściciel fabryki pługów w Barlinku – Schwartz (Eduard Schwartz & Sohn Pflugfabrik Berlinchen N/M) wybudował na potrzeby transportu swoich wyrobów linię wąskotorową, łączącą należący do niego majątek w Janowie/Johanneshöhe z fabryką pługów i cegielnią ze stacją w Barlinku. Składy wagonów ciągnął parowóz, a po zbudowaniu trakcji elektrycznej – elektrowóz.
LINIA PYRZYCE – GODKÓW
W dniu 8.01.1899 r. otworzono linię kolejową PYRZYCE (PYRITZ) – KIERZKÓW (KERKOW) – RÓW (RUFEN) –TRZCIŃSKO ZDRÓJ (BAD SCHÖNFLIESS) – GODKÓW (JÄDICKENDORF) o długości 47 km. Linię zbudowało również Tow. Akcyjne Stargard-Küstriner Eisenbahn.
Linie Kolei Stargardzko – Kostrzyńskiej upaństwowiono w 1903 r. i włączono w skład sieci kolei państwowych, administrowanych przez Dyrekcję Kolei w Bydgoszczy.
LINIA CHOSZCZNO – STRZELCE KRAJEŃSKIE
W dniu 15. lipca 1902 przekazano do eksploatacji kolejną linię kolejową (1435 mm), przebiegającą przez powiat myśliborski, była to linia łącząca CHOSZCZNO – LUBIANĘ PYRZYCKĄ – BOGUSZYNY (GOTTBERG) – PRZEKOLNO (GROSS-EHRENBERG) – BĘDARGOWO (GROSS-MANDELKOW) – JAROSŁAWSKO (GERZLOW) – STRZELCE KRAJEŃSKIE o długości 30,2 km. Linia została zbudowana przez Spółkę Akcyjną z siedzibą w Strzelcach Krajeńskich.
LINIA MYŚLIBÓRZ – GORZÓW WLKP
Ostatnia linia kolejowa na terenie powiatu myśliborskiego została ukończona 15.09.1912 roku i łączyła: MYŚLIBÓRZ (SOLDIN) – MYŚLIBORZYCE (MIETZELFELDE) – ŁAWY (BRÜGGE) – ŚWIĄTKI (TEMPELHOF) – STAW (STAFFELDE) – ŚCIECHÓW (FAHLENWERDER) – GORZÓW WIELKOPOLSKI (LANDSBERG/WAHRTE). Długość linii 48 km. Wszystkie linie kolejowe funkcjonowały do 1945 roku.
Przed 1945 rokiem koleje na terenie byłego powiatu myśliborskiego (Kreis Soldin) należały do RBD Osten, czyli Niemieckiej Kolei Wschodniej.
LINIA SWOBNICA – GRYFINO
(WILDENBRUCH) SWOBNICA – (MARIENTHAL) BANIEWICE – (BAHN) BANIE – (LIEBENOW) LUBANOWO – (BORIN) SOSNOWO GRYFIŃSKIE – BORZYM – (KLEIN SCHÖNFELD) CHWARSTNICA – VOGELSANG – GREIFENHAGEN, 33 km,
4 Pary Poc. Tab. 114, Rozkład jazdy: lato 1939, 23 km, Tab. 363
LINIA KOSTRZYN – SZCZECIN
(KÜSTRIN N HB) KOSTRZYN N/ODRĄ O. 5:05, 14:10, P. 11:57, 19:37, – DRZEWICA – GARNISZ (NEUMÜHL – KUTZDORF) (NAMYŚLIN – GUDZISZ, NAMYŚLIN) – (FÜRSTENFELDE) BOLESZKOWICE – (BÄRWALDE) MIESZKOWICE – BIELIN – (VIETNITZ) WITNICA KRAIŃSKA (WITNICA CHOJEŃSKA) – (JÄDICKENDORF) GODKÓW– (KÖNIGSBERG) WŁADYSŁAWSKO (CHOJNA) – (UCHTDORF) BANIEWIEC (LISIE POLE) – (KEHRBERG) TRZEBIESZ (KRZYWIN GRYFIŃSKI) – (WILHELMFELDE – FIDDICHOW) WIDUCHOWO (WIDUCHOWA) – (PAKULENT) PACHOLĘTA – CZARNÓWKO (NOWE CZARNOWO) – GRYFIN N. RGILICĄ (GRYFINO) – CZEPINO (WINTERSFELDE) – BYTNICA (FERDINANDSTEIN) (GREIFENHAGEN) (DOLESZEWO GRYFIŃSKIE) – (KLÜTZ) KLUCZ (SZCZECIN KLUCZ) – (PODEJUCH) PODJUCHY (SZCZECIN PODJUCHY) – ZABORSKO (SZCZECIN ZDROJE) – SZCZECIN DĄB (SZCZECIN DĄBIE) – ZABORSKO – DZIEWOKLICZ – SZCZECIN WZGÓRZE HETMAŃSKIE – SZCZECIN TURZYN – SZCZECIN NIEBUSZEWO, O. 6:10, 14:25, P. 11:19, 19:31 – SZCZECIN GŁÓWNY, 120 KM.
tab. 250. https://www.bazakolejowa.pl/timetables/6/342-566d0f6f31e1f.jpg
http://www.deutsches-kursbuch.de/inhalt.htm
LINIA BERLIN – CHOJNA
BERLIN – WRIEZEN – ALTMÖDEWITZ – ALT REETZ – ZÄCKERICK: ALT RÜDNITZ (SIEKIERKI – STARA RUDNICA – KLEMZOW (KLEMPICZ) – GROSS WUBISER (NOWE OBJEZIERZE – BUTTERFELDE MOHRIN (PRZYJEZIERZE: MORYŃ) – JÄDICKENDORF (GODKÓW) – KÖNIGSBERG (CHOJNA),
102 km.
TAB. 110k, 5. par pociągów, np.: Berlin o. 19:22, Chojna p. 22:18 Rozkład jazdy: lato 1939. http://www.deutsches-kursbuch.de/inhalt.htm
Myślibórz posiadał połączenie kolejowe z Berlinem, łączyło je siedem par pociągów. W Kostrzynie istniało połączenie z linią Berlin – Piła – Królewiec i linią Szczecin – Wrocław.
Według rozkładu jazdy pociągów na rok 1944/45 połączenia kolejowe z Myśliborza przedstawiały się w ciągu doby następująco:
Myślibórz – Kostrzyn; pięć par pociągów, czas przejazdu ok. 80 minut,
Myślibórz – Stargard Szczeciński; trzy pary pociągów, czas przejazdu ok. 125 minut,
Myślibórz – Choszczno; trzy pary pociągów, czas przejazdu ok. 85 minut,
Myślibórz – Gorzów Wielkopolski; trzy pary pociągów, czas przejazdu ok. 90 minut.
Ponieważ do 1945 roku koleje znajdowały się na terytorium Niemiec, podane zostały obok nazw polskich niemieckie nazwy stacji i przystanków kolejowych, które znajdowały się na terenie byłego lub obecnego powiatu myśliborskiego.[1]
Pociąg specjalny Soldin – Freienwalde, 19.06.1932
Na pierwszej stronie dodatku nr 8 Wochenend in der Heimat do Soldiner Tageblatt z dnia 24. czerwca 1932 r. ukazał się artykuł E. Klatt z Myśliborza pod tytułem: Wycieczka koleją do Freienwalde a.d. Oder.
Z artykułu dowiadujemy się, że z inicjatywy stowarzyszenia kolejarzy powiatu myśliborskiego w niedzielę 19. czerwca, pociąg specjalny wyruszył z dworca myśliborskiego punktualnie o godz. 7:35. Po drodze w Dębnie dosiedli kolejni wycieczkowicze. Pociąg przez Kostrzyn dotarł do Freienwalde o godz. 10:00. Na dworcu stały jeszcze dwa inne pociągi specjalne, których pasażerowie rozeszli się już po okolicy. Na stacji wycieczkę powitał dźwiękami „tuszu” (Tusz to krótki utwór muzyczny, rodzaj fanfary powitalnej. Podkreśla rangę osoby lub osób wstępujących na scenę wydarzeń (np. podczas rozdawania medali). Wykonywany przez orkiestrę na instrumentach dętych i perkusyjnych. Zwykle utrzymany w uroczystym, podniosłym i tryumfalnym nastroju) zespół muzyczny, następnie uczestnicy wycieczki udali się do miasta.
Autor na końcu artykułu umieścił opis parku pałacowego: Ścieżki otaczają dzikie róże w kompozycjach kwiatowych, sosny, sękate dęby, ogromne buki i drzewa ozdobne. Zamek otaczają piękne trawniki, na których pawie dumnie prezentują swoje wspaniałe oka. Staw ze złotymi rybkami, potoki, groty i posągi rozproszone wśród listowia między ślicznymi kolekcjami kwiatowymi, wszystko po to, aby przygotować frajdę i odpoczynek. (Cdn.)
Marek Karolczak
Zdjęcia: stacja Namyślin/Gudzisz w pocz. wieku XX, jej budynek – jako mieszkalny – 100 lat później, nowa stacja w Namyślinie, zbudowana na potrzeby elektrowni Dolna Odra, która w I wersji planowana była nieopodal Kostrzyna
Przypisy:
[1] Na podstawie artykułu Paula Leese z Solidna (Myślibórz) opublikowanego w Soldiner Tageblatt z 3. kwietnia 1927 r. Die Erschließung des Kreises Soldin durch die Eisenbahn, Soldiner Tageblatt, Jubiläumsausgabe, 11. Blatt, 3.4.1927. Tłumaczenie: Cezary Karolczak
