Białoruś, Polska – jak zmierzyć niezależność obu tych państw? (4)

X X X

W dniach 28. lutego – 2. marca roku 2023 Aliaksandr Łukaszenka złożył oficjalną wizytę w Chińskiej Republice Ludowej (ChRL). Stanął na czele delegacji, w której skład weszli m.in. I wicepremier białoruskiego rządu – Mikoła Snapkou i szef tamtejszego MSZ-u – Siarhiej Alejnik. Trzeba przyznać również, jaką wagę strona chińska nadała tej wizycie. Bardzo ciepłe było np. powitanie białoruskiego przywódcy. Na wschodzie każdy szczegół ma specjalną symbolikę. Wymownym faktem są wszystkie rekwizyty wizyty o najwyższym statusie protokolarnym: konwój, prowadzony przez grupę motocyklistów, kompania gwardii honorowej, salut artyleryjski z 21 salw. W oficjalnym powitaniu Łukaszenki w Wielkiej Hali Ludowej przy placu Tiananmen wziął udział osobiście Xi Jinping. Eksperci nazywają wizytę w Pekinie największym sukcesem białoruskiego władcy w polityce zagranicznej w ciągu ostatnich 2,5 roku.

Łukaszenka liczył na wizytę Xi Jinpinga w Mieńsku w 2020 r., ale została ona przesunięta z powodu światowej pandemii Covid-19. Kolejna wizyta była spodziewana w 2021 r., ale została przełożona z różnych powodów – covidowej, mało stabilnej sytuacji na Białorusi W 2022 roku Białoruś musiała udostępnić swoje terytorium do specjalnej operacji militarnej Federacji Rosyjskiej , ze strony chińskiego kraju nie było gotowości do przybycia. Nie można zaprzeczyć, że po 2020 roku działalność gospodarcza, handlowa i inwestycyjna strony chińskiej została wstrzymana, w dużej mierze dlatego, że nie było jasne, jak sytuacja będzie się dalej rozwijać – zarówno na Białorusi, jak i w relacjach z państwami zachodnimi. czas mija, Łukaszenka utrzymuje władzę w kraju, chińskie interesy nie zniknęły, a Chiny dostosują się do obecnej sytuacji i będą realizować swoje interesy na nowych warunkach wciąż z niepodległą i niezależną Białorusią. Chiny wciąż interesują się ekspansja swych towarów na rynki UE. Kluczowym pytaniem pozostaje „polska kolonia USA” i groźba całkowitego zamknięcia granicy z Białorusią. Białoruskie władze byłyby zainteresowane ożywieniem „Wielkiego Kamienia” – strefy ekonomicznej pod Mińskiem z ulgami podatkowymi dla chińskich przedsiębiorstw, z którymi wiązały duże nadzieje do 2020 roku. “Chińczycy postrzegali to jako platformę eksperymentalną z późniejszą promocją do UE. A ponieważ możliwości handlu z UE prawie zniknęły, idea Wielkiego Kamienia w poprzednim modelu stała się nieaktualna”. „Chiny demonstrują prorosyjską neutralność”. Dodajmy jednak jednak: „Jeśli czyta się dyskusje wśród chińskich ekspertów ds. polityki zagranicznej, widać tam, że radykalna eskalacja nie leży teraz w interesie Chin”. Eksperci nie traktują wizyty Łukaszenki w Chinach wyłącznie jako wizyty „ambasadora Rosji”. „Nie należy lekceważyć jego niezależności, jest to osoba, która umie balansować między Rosją a wieloma innymi krajami świata”.

Dla Białorusi istotna jest kwestia dostępu do zewnętrznych pożyczek, kapitału komercyjnego – nie tylko w Rosji. To chyba najlepsze wsparcie dla osłabienia zależności politycznej od Rosji. Aliaksandr Łukaszenko odbył serię spotkań z kierownictwem dużego chińskiego biznesu. Tak więc na Białorusi są dumni ze współpracy z jedną z najpotężniejszych firm na świecie – CITIC Group Corporation. Łączna inwestycja w budownictwo z ich udziałem w naszym kraju to półtora miliarda dolarów!. Aleksander Łukaszenko zaproponował skoncentrowanie się na kilku obszarach pracy. Po pierwsze przy budowie zakładu wydobywczo-przetwórczego na Białorusi. A także kontynuacja budowy i rozwoju obiektów BNBK. Łukaszenka dla mediów powiedział, że ten projekt nie został odrzucony przez Xi Jinpinga. Zhu Hexin zapewnił, że korporacja będzie należycie realizować porozumienia osiągnięte na najwyższym szczeblu. Przy udziale partnerów chińskich Białoruś jest również zainteresowana rozwojem przemysłu motoryzacyjnego. Perspektywy współpracy omówiono na spotkaniu z kierownictwem FAV Group, jednego z najstarszych i największych producentów samochodów w Chinach. Są też porozumienia o wspólnych projektach na najwyższym szczeblu. W sumie Białoruś i Chiny podpisały prawie cztery tuziny umów i kontraktów o wartości 3,5 mld USD. “Podpisano 27 umów międzyrządowych, międzyresortowych i międzyregionalnych, ok. 8 umów handlowych w różnych obszarach – działalności przemysłowej i rolniczej. Duży pakiet dokumentów, podpisanych w ramach wizyty państwowej Aliaksandra Łukaszenki w Chinach dotyczy współpracy międzyregionalnej, finansów, bankowości, informacyjnego wsparcia handlu i współpracy poprzez organizację Czerwonego Krzyża.

Prezydent Białorusi mimo bardzo trudnego położenia geopolitycznego wierny „swym ludziom” wzmacnia aktywizację polityki zagranicznej tak, by Białoruś stała się cennym partnerem w tej części świata. Aliaksandr Łukaszenka złożył też oficjalną wizytę w Zimbabwe, był w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, planuje wyjazd do Iranu. Białoruś według zachodnich dziennikarzy śledczych ma skończyć swój żywot w objęciach Rosji. 17-stronicowy dokument Strategiczne cele Federacji Rosyjskiej na kierunku białoruskim, datowany jest na lato 2021 roku i zawiera rosyjską strategię wchłonięcia Białorusi do 2030 roku. Opisuje on plany dostosowania białoruskiego ustawodawstwa, przejęcia kontroli nad polityką zagraniczną, zwiększenia obecności wojskowej Rosji na Białorusi i wyparcia języka białoruskiego, a także przyspieszenie nadawania rosyjskiego obywatelstwa. Czy ów dokument mówi o wyprzedawaniu białoruskiej gospodarki? Czy mówi o kolonializmie, bezrobociu i biedzie? Czy mówi o ekspansji, czy o dostosowaniu. Czy mówi o integracji, czy uległości? Jeśli to prawda, to drodzy polscy Czytelnicy tego tekstu – zadajmy sobie pytanie: Jakiego formatu przywódcą jest Aliaksandr Łukaszenka w obliczu takich niedogodności, a jakiego formatu jest sprawiający wrażenie dziecka, silącego się na zaistnienie dziejowe, Andrzej Duda i cała, pożal się Boże, polityka „polskich władz”.

Roman Boryczko,

07.03.2023