Tombili, będziesz żył w naszych sercach
W państwach arabskich, w których to pies uważany jest za nieczyste i niewarte utrzymania zwierzę, w przeciwieństwie do niego, kot od wieków uznawany jest za ucieleśnienie bóstwa, czystości i świętości. Choćby w Egipcie, słynącym w przeszłości z oddawania czci kotom, za zabicie czworonoga groziła kara śmierci, a pogorzelcy, którym nie udało się z płomieni uratować zwierzęcia, na znak żałoby golili głowy i brwi. Co prawda, dziś już za pupila mało kto oddałby życie, jednak szacunek do ucieleśnienia bogini Bastet pozostał.
Imperium Osmańskie w szczególny sposób traktowało i traktuje koty. Ci futrzaści towarzysze człowieka wiodą tam spokojne i dostatnie życie. Wszędzie ich pełno. Pozytywny stosunek do kotów jest, dość typową cechą wyznawców islamu, zwłaszcza tych, szanujących swoją religijność. Wynika to z faktu, iż wielkim miłośnikiem kotów był prorok Mahomet, który pewnego razu kazał nawet obciąć skraj swej szaty, by nie budzić swej ukochanej kotki Muezzi, która się na niej rozłożyła. Prorok Mahomet tak kochał koty, że nakazał swym wyznawcom opiekować się nimi już po wsze czasy. Koty w Turcji wałęsają się po różnych zakamarkach. Są w hotelach, na bazarach, w restauracjach, czy po prostu na ulicach. Gromadnie zamieszkują ruiny starożytnych zabytków, jak chociażby w Efezie. Wylegują się na osłonecznionych murkach, wyglądają na zadbane i szczęśliwe. Nawet te bezdomne nie uciekają przed człowiekiem, wygląda na to, że nie doznają na co dzień krzywd od przedstawicieli Homo Sapiens i nie uciekają przed człowiekiem. Ludzi nie bały się nawet te futrzaki, które ewidentnie były bezdomne. Jakże inaczej jest w naszym kraju gdzie zwierzęta szczególnie na wsiach traktuje się przedmiotowo. Wygląda na to, iż u nas legenda wiernego Szarika, psa Cywila czy fakt, że wielu z nas wychowało się na Reksiu, sprawiają, iż zdecydowanie wolimy szczekające czworonogi. Traktujemy ich jak najwierniejszych przyjaciół, co odzwierciedlają przysłowia i powiedzenia. Wyzwalają w nas też instynkty opiekuńcze. Dowodem są choćby celebryci, którzy pokazują się z adoptowanymi bezdomnymi kundelkami, traktowanymi niczym potomstwo. Na wsiach z kolei psy uwiązane są na krótkim sznurku a koty traktowane są jak pracownicy na posadzie „stróża”.
Turcy mogą się pochwalić kotem, który za życia zdobył dzięki Internetowi niesamowita popularność. Według lokalnych mieszkańców, Tombili znany był z beztroskiego zachowania w stosunku do ludzi, którzy próbowali się z nim bawić, co znalazło odzwierciedlenie w tej słynnej fotografii gdzie otyły Tombili zażywał relaksu na chodniku. W październiku 2015 ulicę Gulec Street 1 w Stambule mijał samochód korporacji Google Street View. Można się było spodziewać, że blisko sklepowego neonu „Pakpen” będzie się wylegiwać ów kot i tak się stało – mapa uwieczniła jego podobiznę! 1. sierpnia 2016 roku po długiej chorobie Tombili odszedł. Nie zapomnieli o nim mieszkańcy Stambułu. Pojawiły się apele o uwiecznienie zwierzaka, który stał się częścią tkanki miejskiej. Pomnik wykonał nieodpłatnie rzeźbiarz Seval Şahin, a w dniu 4. października – Światowego Dnia Zwierząt – postawiono go w kultowej pozie na chodniku, jaki tak lubił. Zdjęcia Tombili stają się popularne na całym świecie, dają pretekst do tworzenia memów, pamiątek czy zabaw w Photoshopie.
“Będziesz żył w naszych sercach”…
Roman Boryczko,
październik 2016