SIEMYŚLI LUBI KINO -”ZNIEWOLONY”

Film „12 Years a Slave -Zniewolony” Steve McQueena jest ekranizacją autobiograficznej powieści- historii życia i dwunastoletniej niewoli Solomona Northupa (Chiwetel Ejiofor). Ciemnoskóry Northup urodził się jako wolny człowiek mając na to rządowe papiery. Mieszkał wraz z żoną w Nowym Jorku, był znakomitym muzykiem ,szanowanym ,wykształconym i zamożnym obywatelem. Miał własny dom ,dwoje dzieci i wysoką pozycję społeczną oraz wielu przyjaciół również wśród białych obywateli Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. W roku 1841 na północy Stanów Zjednoczonych już od lat czarnoskórzy obywatele cieszą się wolnością. Jednak w stanach południowych wciąż panuje niewolnictwo tworząc z jednego państwa dwa różne światy. Po propozycji współpracy z mającą znakomitą renomę cyrkiem Solomon wyrusza z nowo poznanymi białymi iluzjonistami do Waszyngtonu. Po mocno zakrapianej nocy rano budzi się zakuty w kajdany niczego nie rozumiejąc. Okazało się że nie jest jedynym porwanym i sprzedanym wolnym czarnoskórym lecz dostaje przestrogę że nie może ujawnic swego pochodzenia bo będzie to dla niego śmiertelnym zagrożeniem.Ze zmienioną tożsamością oczekuje na sprzedanie. Na aukcji niewolników zostaje sprzedany na farmę bawełny do Luizjany. Płynie statkiem parowym z ludźmi od dziecka urodzonymi jako niewolnicy. Ludzi do niedawna „wolnych” jest tylko trzech i zdają sobie sprawę że z grupą apatycznych ,bezwolnych analfabetów bunt nie ma sensu i szans powodzenia. Społecznośc niewolników nazywają pogardliwie „czarnuchami” czyli bezwolnymi ludzkimi maszynami do pracy. Pierwszy biały właściciel plantacji niewolników był dla nich jak pasterz .Sam nie gnębił ich lecz niepokornych katowali biali strażnicy plantacji. Co niedziela biały właściciel czarnego stada edukował swoje owieczki nauką Pisma Świętego. Na plantacji Solomon pracuje w polu jak również gra na skrzypcach swemu panu .Niestety popada w konflikt z białym nadzorcą plantacji i zostaje za to skatowany .Wciąż tli się w nim bunt i ogromna złośc że on człowiek wolny musi znosic katorgę zniewolenia. Ucieczka z plantacji jest niemożliwa bowiem całe stany południowe czarnoskórych nie traktuja jak ludzi więc w sytuacji niepowodzenia nieszczesnika czeka smierc w męczarniach. Czarni nie mogą korzystac ze statków ,pociągów ,powozów więc podróż na własnych nogach jest bardzo ryzykowna. Solomon był człowiekiem wolnym i tylko udowodnienie tego może uratowac mu życie .W międzyczasie zostaje przekazany na kolejną plantację. Tym razem panem jest sadysta ,dziwak i psychopata .Jego żoną jest uboga dziewka prymitywna i okrutna. Bardzo źle traktują swych niewolników wykorzystując ich prace do granic wytrzymałości. Za gorszą pracę codziennie należy się chłosta. Ratunek jest tylko dla urodziwych niewiast .Mogą stac się nałożnicami dla swych lubieżnych białych właścicieli a z czasem w darze łaski wolnymi ludźmi. Solomon raz próbuje namówic białego do wysłania listu do swej rodziny ,lecz okazało się że trafił na podłego drania .Druga okazja nadarzyła się dużo później u kresu psychicznego udręczenia na plantacji bawełny. Pewien kanadyjski stolarz orędownik zniesienia niewolnictwa postanawia pomóc i wysyła list do Nowego Yorku. Pewnego dnia na plantacje przyjeżdża szeryf wraz z jego dawnym przyjacielem i jego dwunastoletni los niewolnika dobiega końca. Wraca do rodziny a jego ciemiężcy trafiają pod sąd. Dzisiejsze Stany Zjednoczone wciąż starają się zmierzyc z wielką hańbą jaką było niewolnictwo .Biali osadnicy budujący nowy wspaniały świat oparty o Boga przynieśli też ze sobą śmierc ,choroby i nieprawdopodobna brutalnośc. Około milioną Indian zdziesiątkowały choroby przyniesione przez białego człowieka (odra, ospa, różyczka, kiła), na walkę z którymi układ odpornościowy Indian nie był przygotowany. Następne ofiary przyniosły bezsensowne rzezie dla indiańskich skalpów.Kolejną krwawą kartą historii USA jest niewolnictwo ,które rozwinęło się wraz z wynalezieniem odzimiarki bawełny i wzrost popytu na ten surowiec. W 1860 roku południowe stany sprowadziły aż 4 miliony niewolników ,ludzi brutalnie odrywanych od swych ojczyzn ,wiosek i wspólnot w Afryce. Potęga pieniądza i ślepego zysku wyzuła białym panom resztki człowieczeństwa. Dziś po wielu latach historie te wracają jako przestroga dla potomnych. Nikt nie ma prawa pozbawiac wolności drugiego .

STYCZEN 2014 ROMAN BORYCZKO