Drugi klucz kategoryzacyjny przeznaczony był do zbadania, jakie gatunki dziennikarskie pojawiały się na łamach pisma. Na podstawie analizy Maci Pariadka wyróżniona została cała gama gatunków dziennikarskich. Pojawiło się dwadzieścia gatunków, zarówno informacyjnych, jak i publicystycznych. Do gatunków dziennikarskich włączone zostały elementy graficzne, pojawiające się w piśmie – dotyczy to zarówno fotografii, jak i rysunków. Także reklama znalazła się wśród gatunków wyróżnionych.

Trzeci z kluczy kategoryzacyjnych przeznaczony został do zbadania źródeł czerpania materiałów, które pojawiały się w piśmie. Wyróżnionych zostało pięć kategorii. Do kategorii czytelnicy i sympatycy zakwalifikowani zostali autorzy, w żaden sposób związani z pismem, oprócz faktu jego czytania. Również w tym miejscu znaleźli się autorzy, podpisujący się pseudonimami, a także autorzy tekstów nie podpisanych. Wyróżniona została również kategoria „Fragmenty większych całości”, bowiem, znajdowały się w Maci publikacje, czasami nawet dość duże objętościowo, będące przedrukami fragmentów książek lub nawet prac magisterskich.

 

Ogólna charakterystyka zawartości Maci Pariadka

Poniższa część tekstu będzie miała na celu ukazanie, co składało się na zawartość Maci Pariadka. W tym celu przeanalizowanych zostało 27 numerów pisma, na które w sumie składało się 1904 publikacji. Procentowe wyniki powierzchni zajmowanej przez cztery wielkie działy, składające się na zawartość pisma: ideologia, polityka, społeczeństwo i kultura zostały przedstawione, na poniższym wykresie.

 

 

Mać Pariadka jest pismem, które jak pamiętamy z rozdziału poświęconemu historii pisma, miała być periodykiem poświęconym anarchizmowi i jego problemom. Jak twierdzili sami twórcy Maci, chciała ona również być tubą Federacji Anarchistycznej. Pierwszym wyraźnym wnioskiem, jaki możemy wyciągnąć z obserwacji wykresu, jest zmiana proporcji tekstów ideologicznych, dominujących w pierwszych numerach pisma, względem innych tematów. Teksty w Maci Pariadka z biegiem lat stawały się luźniejsze, a tematyka polityczna zastępowana była przez treści kulturalne, a ściślej przez publikacje muzyczne. W ostatnich dwóch latach można zaobserwować jednak powrót do pierwotnej koncepcji Maci Pariadka. W tym okresie teksty ideologiczne zaczęły ponownie odgrywać większą rolę. W 1994 i 1995 roku wyraźnie widać, iż teksty ideologiczne zajmowały odpowiednio 40,5 oraz 35,5% zawartości pisma. Kolejne lata przyniosły jednak gwałtowny spadek tematyki ideologicznej. Jak widać na wykresie w niektórych latach ilość publicystyki ideologicznej była równa lub mniejsza niż liczba tekstów poświęconych nie tylko dominującym publikacjom muzycznym, ale również społecznym czy politycznym.

Oprócz treści ideologicznych i kulturalnych pojawiały się również publikacje społeczne i polityczne. Ilość powierzchni zajmowanej przez te tematy, jak widać na wykresie, wahały się poszczególnych latach. Żaden z nich, z wyjątkiem tematów społecznych w 1997 roku, nie przekroczył ¼ wszystkich publikacji. W 1997 roku jedynie treści społeczne dominowały w danym roku i stanowiły prawie 34% wszystkich publikacji.

Dokładniejsze wyniki analizy poszczególnych, wyróżnionych przeze mnie elementów składających się na treść pisma, zostały omówione poniżej.

 

Ideologie

„Ideologie” to pierwsza duża kategoria, wyróżniona w trakcie badania zawartości pisma. Składają się na nią trzy mniejsze podkategorie, które, zgodnie z przyjętym w kluczu trójstopniowym podziałem kategorii, dzieli się na jeszcze mniejsze. Teksty zaliczone do „anarchizmu historycznego” miały przede wszystkim pełnić funkcję edukacyjną. Głównym celem zamieszczania tych publikacji miało być zapoznanie czytelników z różnymi wizjami anarchizmu i ich twórcami, jak przez nich proponowanymi. Prezentowane one były na łamach Maci Pariadka w różnych formach. Prezentacje poszczególnych „czarnych” osobowości i ich koncepcji przyjmowały głównie formę szkicu.

Na łamach pisma przedstawione zostały postaci i koncepcje między innymi Williama Godwina (MP 3/98), Maxa Sirnera (MP1/96), Henry’ego Davida Thoreau (MP 12-1/1996-1997) czy Piotra Kropotkina (MP 5-6/98). Teksty, dotyczące historii anarchizmu, prezentowane były w formie szkiców. Jedni autorzy próbowali w sposób obiektywny przedstawić poszczególnych myślicieli i ich koncepcje, inni z kolei swoje teksty pisali wraz z subiektywnymi komentarzami lub analizami.

Inną formą prezentowania wolnościowych myślicieli było połączenie historii z prozą. Historię i poglądy Emmy Goldman redakcja przedstawiła poprzez przedruki fragmentów autobiografii tej wolnościowej myślicielki, które kilkakrotnie pojawiały się na łamach Maci.

Redakcja Maci Pariadka nie ograniczała się jednak do prezentowania wyłącznie klasycznych postaci. Na łamach pisma zaprezentowane zostały sylwetki i poglądy myślicieli, którzy nawet w samym środowisku anarchistycznym są mniej znani. Sami autorzy publikacji o nich, określają ich mianem „zapomnianych wolnościowców”. Przyblizżone zostały poglądy między innymi Roberta Himleina (MP 9/94) czy Charlesa Lane’a (MP 5-7/96).

Oprócz przybliżania historii anarchizmu przez prymat jego klasycznych myślicieli – redakcja zamieszczała także publikacje, poświęcone generalnej historii tego ruchu w danych państwach. Przykładowo w numerze 12. z 1994 roku znalazła się historia anarchizmu w Niemczech. Publikowane były również teksty poświęcone historycznym wydarzeniom, w których anarchiści, jeśli nie odgrywali głównej roli, to przynajmniej uczestniczyli w nich. Przykładem w tym przypadku może być tekst o rewolucji 1905 roku. (MP 1/95)

Wykres drugi przedstawia rozkład ilości publikacji zakwalifikowanych do kategorii ideologie. Wartości podane na wykresie przedstawiają procentowo ilość powierzchni, zajmowanej przez teksty poświęcone danej tematyce w przeciągu całego roku.

 

 

Anarchizm historyczny, jak wynika z wykresu, stanowi niewielki procent wszystkich publikacji poświęconych ideologii. Procent publikacji, poświęconych teoretykom i ich koncepcjom z wyjątkiem 2002 roku nigdy nie przekroczyła 20% wszystkich tekstów składających się na ta kategorię. Co więcej, jedynie w czterech, na dziewięć badanych lat publikacje te przekroczyły 10% wszystkich ideologicznych treści. Wykres wskazuje jednocześnie, z wyjątkiem 1996 roku, że ilość publikacji poświęconych koncepcjom historycznym z roku na rok generalnie malała aż do 2001 roku, kiedy zauważyć można ponownie wzrost ilości tego rodzaju publikacji. Owa tendencja pokrywa się z tym, co zaobserwowaliśmy na poprzednim wykresie. Ilość tekstów, poświęconych historii anarchizmu malała w identyczny sposób, jak zmniejszała się ilość wszystkich publikacji ideologicznych w Maci Pariadka. (cdn.)

 

Marcin Pielużek