Ekonomia radości (6)
Praktyka
Mnogość systemów walut komplementarnych działających w świecie świadczy o tym, że budowanie funkcjonalnego modelu nowej odmiany ekonomii weszło w fazę eksperymentalną, gdzie porównuje się różne rozwiązania, aby wyłonić te najbardziej efektywne, które nadają się do powielenia w różnorodnych warunkach.
Wydaje się, że podstawowe parametry modelu ekonomii komplementarnej zostały już zdefiniowane. Należy do nich bezodsetkowy kredyt i maksymalnie uproszczona rachunkowość oraz sprawozdawczość, dające w grze gospodarczej przewagę tym, którzy się takim modelem posługują. Debata ekonomistów zajmujących się tym tematem skoncentrowana jest obecnie wokół kilku drugoplanowych zagadnień, jak wymienialność lokalnej waluty na waluty narodowe, stopień jej anonimowości czy rodzaj gwarancji i zabezpieczeń, jakie powinna posiadać.
Atutem modeli ekonomii komplementarnej staje się także ich nowoczesność, tak pod względem strukturalnym, jak i technologicznym. Bezwład tradycyjnych struktur bankowych jest proporcjonalny do ich wielkości. Struktury nowe nie mają takich obciążeń. Są zaprojektowane jako sieci rozproszone autonomicznych kręgów wymiany, liczących maksymalnie 150 uczestników. W takich niewielkich kręgach łatwo jest adaptować najnowsze techniki, aby nie tylko dorównać w poziomie usług standardowi bankowemu, ale nawet go przewyższyć. Wystarczy do tego podstawowa wiedza bankowa, dobry serwer z odpowiednim oprogramowaniem, oraz niewielki zasób gotówki na ful wypas – system kart chipowych i transAktorów, umożliwiających przeprowadzanie transakcji z karty na kartę bez dostępu do komputera.
Oprogramowanie dla lokalnych kręgów banków czasu, z wysokim poziomem zabezpieczeń i wszystkimi funkcjami umożliwiającymi wygodne przeprowadzanie transakcji – jest dziś za darmo dostępne w sieci. Dzięki temu sięgnąć po nie może nawet pojedyncza organizacja czy grupa znajomych, którzy zainicjują taki system w swoim środowisku.
Przykładem wdrożonego rozwiązania alternatywnej ekonomii jest w Polsce platforma chronometryczna portalu Czysta Kraina, wykorzystująca model banku czasu Regiopolis, zbudowany na wolnym oprogramowaniu Cyclos, które powstało w wyniku międzynarodowej współpracy programistów i projektantów systemów walut komplementarnych (www.czystakraina.pl).
Wszystkie rozliczenia pracy wolontariackiej lub współpracy partnerskiej w ramach tej platformy dokonywane są bez udziału pieniędzy, za to przy użyciu wewnętrznej miary, jaką jest czas. Jednostka rozliczeniowa w modelu Regiopolis odpowiada 6 minutom aktywności na rzecz dowolnego projektu społecznego, artystycznego lub gospodarczego. Dzięki karcie chipowej, na której przechowywane są informacje o subkontach, możliwe jest symultaniczne rozliczanie udziału partnerów w wielu projektach. Rejestracja multipracy odbywa się bez zbędnej biurokracji i przy znikomych kosztach.
Na podobnej zasadzie, w formule częściowych rozliczeń w walucie komplementarnej, działa też w Polsce platforma wymiany barterowej BCI Barter, adresowana do środowisk małego i średniego biznesu. Coraz częściej można też spotkać organizacje pozarządowe lub grupy osób organizujących się w rejonach bezrobocia lub gospodarczej stagnacji za pomocą systemamów typu LETS czy Woergl.
Kręgi banków czasu, powstające na całym świecie, to początek procesu przepoczwarzania się ekonomii tradycyjnej, zbudowanej na lęku, przemocy i pryncypiach ery przemysłowej, określonych ponad 300 lat temu, w ekonomię ery informacji, skonstruowaną na miarę osiągniętego postępu technologicznego, ekonomię sterowaną mikroprocesorami i zapewniającą optimum światowej produkcji przy minimum wkładanej w nią energii.
Świt ekonomii radości, ekonomii synergistycznych relacji międzyludzkich opartych na powszechnym i zrównoważonym wykorzystywaniu światowych zasobów przyrody i wiedzy, to zadanie dla całej ludzkości, ale i dla każdej społeczności z osobna. W efekcie to zadanie dla każdego z nas.
Krzysztof Lewandowski