BRICS rozszerzony i co dalej (2)
Rozwój regionalny: kształtowanie ekspansji BRICS
Ostatnie wydarzenia regionalne odegrały kluczową rolę w kształtowaniu ekspansji członkostwa BRICS, szczególnie przy znaczącym zaangażowaniu Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Od 2020 r. oba narody przesunęły się w stronę bardziej niezależnej polityki zagranicznej, traktując priorytetowo suwerenne podejmowanie decyzji, zgodnych z ich interesami narodowymi, wpływając w ten sposób na ich globalne zaangażowanie geopolityczne. Istotny kamień milowy osiągnięto, gdy Arabia Saudyjska zakończyła blokadę Kataru w styczniu 2021 r., wskazując na okres transformacji w regionie Zatoki Perskiej, charakteryzujący się zaangażowaniem w rozwiązywanie lokalnych konfliktów i wspieranie lepszej współpracy między sąsiednimi narodami. Dążenie Zjednoczonych Emiratów Arabskich do rozszerzonej obecności morskiej w obszarach strategicznych oraz normalizacja stosunków z Iranem w dalszym ciągu przyczyniają się do dynamiki regionalnej, stwarzając możliwości współpracy gospodarczej i wpływając na ugrupowanie BRICS. Potencjalne wejście Iranu do BRICS niesie ze sobą obietnicę wzmocnionej współpracy gospodarczej i wznowienia inicjatyw w zakresie łączności, takich jak te, dotyczące indyjskiego portu Chabahar. Wydarzenia te łącznie podkreślają ewoluujący krajobraz geopolityczny i jego dalekosiężne konsekwencje dla wspólnych wysiłków między narodami.
Rozszerzenie i implikacje
Niedawny szczyt BRICS w Johannesburgu zaznaczył się znaczącym rozszerzeniem grupy o sześć nowych krajów: Argentynę [nowy prezydent wycofał Argentynę], Zjednoczone Emiraty Arabskie, Iran, Arabię Saudyjską, Etiopię i Egipt. Posunięcie to odzwierciedla wyzwanie BRICS dla dominacji gospodarczej atlantów, którego udział w PKB w gospodarce światowej wzrósł z 20,51% w 2011 r. do 26,62% w 2023 r. Powiększona grupa stanowi obecnie 46% światowej populacji i 29,6% światowego PKB. BRICS ma na celu obronę interesów krajów rozwijających się w obliczu prób narzucania swoich standardów przez kraje atlantyckie. Ze względu na potencjał nowej waluty rezerwowej w ramach BRICS trwają dyskusje na temat uregulowania międzynarodowego handlu w lokalnych walutach, co rzuca wyzwanie monopolowi dolara. Rozwój BRICS sprzyja światowemu porządkowi wielobiegunowemu, tworząc możliwości bliższych więzi i współpracy między krajami rozwijającymi się. Utrzymują się jednak obawy co do spójności grupy, biorąc pod uwagę zróżnicowaną lojalność jej członków, szczególnie w obliczu napiętych stosunków między Indiami a Chinami.
BRICS, ugrupowanie krajów rozwijających się, początkowo nastawione na współpracę gospodarczą, przekształciło się w znaczącego gracza w polityce globalnej. Sprzeciw organizacji wobec atlantyckiej hegemonii i dążenie do reform jest zgodne z interesami narodowymi jej członków. Dzięki znacznemu wkładowi w globalny PKB, strategicznemu umiejscowieniu oraz wpływom na handel międzynarodowy i bezpieczeństwo, BRICS odgrywa kluczową rolę. Plany rozszerzenia członkostwa BRICS sygnalizują potencjał wzmocnienia ich globalnych wpływów. Do wyzwań należy jednak brak formalnego statutu przyjmowania nowych członków oraz istniejące konflikty, np. między Chinami a Indiami, które mogą utrudniać rozwój organizacji. Podejście, oparte na współpracy pomiędzy głównymi członkami ma kluczowe znaczenie dla przezwyciężenia wewnętrznych konfliktów przez BRICS i osiągnięcia swoich celów. Federacja Rosyjska przejęła od Republiki Południowej Afryki przewodnictwo BRICS w 2024 roku i będzie to wydarzenie, zmieniające zasady gry we współczesnych stosunkach międzynarodowych.
Dr Srinivas Junuguru i Abhinaya Rayee
Tłum. Andrzej Filus
Dr Srinivas Junuguru, profesor nadzwyczajny, Woxsen School of Liberal Arts and Humanities, Woxsen University, Hyderabad, Telangana.
Abhinaya Rayee, Woxsen School of Liberal Arts and Humanities, Woxsen University, Hyderabad, Telangana.
Źródło: moderndiplomacy.eu
