Chiny zwracają się do Arabii Saudyjskiej jako partnera w ramach swojej strategii dedolaryzacji

W obliczu pogłębiających się globalnych napięć geopolitycznych, niedawna umowa wymiany walut między Arabią Saudyjską a Chinami jest najnowszą z serii inicjatyw, które mają na celu wywarcie presji na główną rolę dolara w handlu międzynarodowym.

W zeszłym miesiącu Ludowy Bank Chin (PBOC) i Saudyjski Bank Centralny podpisały trzyletnią umowę, dotyczącą zamiany walut o wartości 50 miliardów Rmb (6,93 miliarda dolarów), czyli 26 miliardów SR. Według oświadczenia Ludowego Banku Chin, transakcja ma wzmocnić współpracę finansową obu krajów i zwiększyć wykorzystanie lokalnych walut, przy jednoczesnej promocji handlu i inwestycji.

Choć umowa jest stosunkowo skromna, biorąc pod uwagę, że Chiny są największym odbiorcą zasobów energetycznych Arabii Saudyjskiej, jest to najnowsza umowa z długiej listy podobnych porozumień z innymi krajami, których wartość przekroczyła 3,5 biliona Rmb (554 miliardów dolarów) w latach 2009 – 2020. W październiku Chiny otworzyły linię swapową o wartości 6,5 miliarda dolarów z Argentyną, aby pomóc tej ostatniej przetrwać gwałtowną dewaluację peso, w ramach szerszej umowy swapowej o wartości prawie 18 miliardów dolarów, zawartej między obydwoma krajami.

Choć wymiana saudyjska jest stosunkowo niewielka, symbolizuje ona wzmocnienie więzi chińsko-saudyjskich, które rozwijają się od pewnego czasu w obliczu rosnących napięć geopolitycznych.

„Myślę, iż ta zamiana pokazuje, jak blisko siebie zbliżają się oba kraje, ale także dowodzi, że chcą zmniejszyć swoją zależność od atlantyckiego systemu finansowego” – mówi Jason Tuvey, zastępca głównego ekonomisty rynków wschodzących w Capital Economics.

„Myślę, iż oba kraje widziały skutki sankcji atlantów, skierowanych przeciwko Rosji i dlatego chcą zmniejszyć swoją zależność od dolara amerykańskiego, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo, że coś takiego im się przydarzy, jednocześnie budując wzajemne relacje zależności pomiędzy sobą.”

Chociaż swap walutowy jest nakierowany przede wszystkim na handel, a nie na ropę, wzmacnia relacje handlowe Chin z największymi światowymi eksporterami ropy naftowej. Druga co do wielkości gospodarka świata jest także głównym odbiorcą saudyjskiej ropy naftowej, której tylko w 2022 roku zakupiła ponad 87 mln ton.

Zawarte porozumienie daje także Chinom większą swobodę w zakresie ustalania cen transakcji, dotyczących instrumentów pochodnych ropy naftowej w juanach, co jest strategią realizowaną przez Chiny od kilku lat. Ze strony Arabii Saudyjskiej pomaga krajowi w wysiłkach na rzecz dywersyfikacji gospodarki i przyciągnięcia większej liczby inwestorów do ambitnego programu transformacji gospodarczej i społecznej Wizja 2030.

Jednocześnie umowa służy jako projekt pilotażowy i poligon doświadczalny dla rozwoju nowych rynków niedolarowych w czasie, gdy gospodarki grupy BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i Republika Południowej Afryki), gdzie Chiny są kluczowym członkiem – wystosowały zaproszenie do Arabii Saudyjskiej.

„Myślę, iż ta zamiana jest jednym z kilku narzędzi, których Chiny używają, aby zwiększyć swoją rolę w globalnej gospodarce lub przynajmniej zasygnalizować swoje zainteresowanie tym kierunkiem politycznym” – mówi Rachel Ziemba, adiunkt w Centrum Nowego Bezpieczeństwa Amerykańskiego.

„Obecnie już Chiny są krajem prowadzącym bardzo znaczącą dwustronną wymianę handlową z Arabią Saudyjską, więc myślę, że byłoby całkiem interesująco sprawdzić, czy ten krok zwiększy wielkość popytu na saudyjskiego riala”.

Zmniejszenie zależności od dolara jako głównej światowej waluty handlu międzynarodowego – a tym samym ograniczenie wpływu USA na światowy system finansowy – to jeden z kluczowych priorytetów BRICS, w szczególności Chin, stwierdził Thomas Hill – starszy specjalista US Institute of Peace, zajmujący się programami gospodarczymi dla Afryki Północnej – w grudniowej nocie dla Rady Atlantyckiej.

„Wszelkie skoordynowane działania dedolaryzacyjne, zwłaszcza chińskiego renminbi, zmniejszyłyby zdolność Stanów Zjednoczonych do utrzymywania dużego deficytu federalnego i utrzymywania stóp procentowych od skumulowanego długu na stosunkowo niskim poziomie” – stwierdził Thomas Hill.

Dolar pozostaje najczęściej utrzymywaną walutą w światowych rezerwach walutowych, ale według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego jego udział spadł z 71% do 59% w latach 2000–2022.

Chociaż waluta Arabii Saudyjskiej pozostaje powiązana z dolarem i wykorzystuje tę walutę do ustalania cen eksportu ropy naftowej, dywersyfikacja gospodarki zmniejszyłaby zależność kraju od waluty USA.

Według Ziemby, choć Chiny skorzystały na współzależności z USA w światowym systemie monetarnym, zmniejszenie zależności Państwa Środka od dolara może oznaczać większą niezależność w zakresie polityki monetarnej i gospodarczej tego azjatyckiego kraju.

„W przypadku Chin szersze wykorzystanie renminbi wzmocniło rozwój stosunków handlowych z wieloma krajami, które zostały nawiązane i jest to także sposób na zapewnienie kredytu zadłużonym nabywcom” – powiedziała Ziemba.

Davide Montagner

Tłum. Andrzej Filus

Źródło: Infobrics