Marian Karaś – Tydzień z myślą

Najciężej jest iść
Z duszą na ramieniu

Der Gang ist hart
wenn die Knie weich sind.
xxx

Ilekroć zapala się we mnie iskierka nadziei,
Tylekroć wzywają straż pożarną

Sooft in mir ein Fünkchen Hoffnung aufkeimt
sooft schickt man mir die Feuerwehr.
xxx

Twórczość, która z konieczności trafia do szuflady
Nie jest łatwa do zaszufladkowania

Werke, die im Ordner enden
Sind nicht einfach zum Einordnen.
xxx

Pan Bóg niczego nam nie podpowiada
Doszedłszy zapewne do wniosku
Że teatr ludzki może się obejść bez suflera

Der Gott sagt uns nichts mehr vor.
Wahrscheinlich hat er den Schluß gezogen,
Dass das Welttheater auf einen Souffler verzichten kann.
xxx

Dzień mówi do nocy:
Jeszcze się spotkamy!

Es spricht der Tag zur Nacht:
Wir begegnen uns noch!

xxx

Są działacze, którzy działają
Po to, aby być kimś.
Istnieją też tacy, którzy
Są kimś, gdyż działają.

Es gibt Aktivisten, die aktiv sind,
um die Öffentlichkeit auf sich aufmerksam zu machen.
Andernseits gibt es Aktivisten,
die die Aufmerksamkeit der Öffentlichkeit genießen, weil sie aktiv sind.
xxx

Zabawne kiedy człowiek na poziomie
Ma kłopoty z utrzymaniem pionu

Amüsant, wenn ein Mensch mit Niveau
Mühe mit der aufrechten Haltung hat.
xxx

Zaszczuwanie ludzi
Przeprowadzane jest
Bez udziału psów

Die Hatz auf Menschen
findet ohne Anwendung von Hunden statt.
xxx

Wyzuci ze wszystkiego
Noszą najpiękniejsze buty

Jene, die bar aller Ehre sind,
tragen den Schein zur Schau.
xxx

Bez środków nasennych nie mogą zasnąć zwłaszcza ci,
Co śpią na pieniądzach

Schlafmittel benötigen vor allem jene,
die sich auf Geld betten.
xxx

Największym zawodem człowieka stałoby się odkrycie,
Że nawet Pan Bóg nie jest wiarygodny

Die größte Enttäuschung des Menschen wäre wohl die Entdeckung,
dass gar der Gott unglaubwürdig ist.
xxx

Trudno stać się anonimowym alkoholikiem
Gdy jest się sławnym pijakiem

Es dürfte schwer sein, ein Anonymer Alkoholiker zu werden
wenn man ein berühmter Säufer ist.
xxx

Skończyła się wojna
I rozpętał się pokój

Der Krieg ist zu Ende.
Es wütet der Friede.
xxx

Głos milczącej większości słychać donośniej
Niż wrzawę mniejszości

Das Schweigen der Mehrheit ist vernehmbarer
Als der Lärm der Minderheit.
xxx

Prawdziwy patriota umiera przed osiągnięciem wieku emerytalnego
A najlepiej już w dniu przejścia na emeryturę.

Ein verantwortungsvoller Mitglied der Gesellschaft stirbt vor dem Rentenalter.
Im Optimalfall: Am Tage der Verrentung.
xxx

Farbowane lisy
Nie żerują w deszczu

Gefärbte Füchse
Gehen auf Beute nicht im Regen.
xxx

Aktorzy wiedzą jak wejść na scenę
I jak z niej zejść.
Politycy potrafią tylko to pierwsze

Die Schauspieler wissen, wie man die Bühne betritt –
Und wie man sie verlässt.
Politiker können nur das Erste.
xxx

Panem sytuacji jest się wtedy
Gdy sytuacja na to pozwala

Herr der Lage ist man dann,
wenn die Lage es zulässt.
XXX

Zadanie
Mimo wysiłku naukowców
Wciąż czeka rozwiązania
Problem ludzkich bezkręgowców

Die Aufgabe
Der Wissenschaft für ihre Bilanz Ruhm, Ehre, Prämien und Rosen!
Doch löste sie bis heute nicht
das Problem der menschlichen Wirbellosen.
xxx

Ryzyko zawodowe
Tak też się zdarza
Że trzeba pogrzebać grabarza

Berufsrisiko:
Es kommt schon mal vor,
dass dem Totengräber weht das schwarze Flor.
xxx

Kocie łby
I za dnia są szare

Der Kopfsteinpflaster
ist auch bei Tageslicht grau.
xxx

Perskie oko dziewczyny jest azylem
Dla naszych słabostek

Das Augenzwinkern einer Frau
ist dem Manne ein Asyl für seine Schwächen.
xxx

Paradoks grubej kreski tkwi w tym
Że nikogo i niczego nie przekreśliła

Der Widersinn eines Schlußstrichs steckt darin,
dass er niemanden aus- und nichts durchstreicht.
xxx

Zasypiając oddajemy bagaż życia
W depozyt nocy

Beim Einschlafen geben wir die Last des Lebens
der Nacht in Verwahrung.

xxx

Tonący esteta chwyta się brzytwy
Tylko po to, aby ogolić się przed śmiercią

Der ertrinkende Ästhet greift nach dem Rasiermesser einzig,
um im Angesicht des Todes sauber zu erscheinen.
xxx

Dzięki inflacji nawet tani optymizm
nabrał znamion luksusu

Dank der Inflation trägt auch ein billiger Optimismus
die Merkmale eines Luxusgutes.
xxx

Nikt nie jest tak rozbrajający
Jak saper

Niemand ist so entwaffnend
Wie der Pionier.
xxx

Nadgryzieni zębem czasu
Nie mają czego szukać u dentysty

Die durch den Zahn der Zeit Angenagten
Sind beim Zahnarzt falsch.
xxx

Nie żałuj wyborów, których już dokonałeś
Gdyż brak jest pewności, czy te, których nie dokonałeś
Nie byłyby jeszcze gorsze

Bedauere nie die von Dir getroffene Wahl.
Die nicht getroffene haette sich womoeglich als noch schlimmer erwiesen.

xxx

Drogi proste prowadzą do nikąd

Die geraden Wege fuehren ins Nirgendwo.

xxx

Tam gdzie ręka rękę myje
Wszystkie ręce są brudne

Wo eine Hand die andere wäscht
Sind alle Hände schmutzig.

xxx

Niejeden cichy romans
Przeradza się niebawem w głośny skandal

So manche leise Liebschaft
Wird bald zu einemm lauten Skandal.
xxx

Wszystko można przeżyć
Oprócz własnej śmierci

Alles läßt sich überleben…
Bis auf den eigenen Tod.
xxx

Kudłate myśli
Miewają również łysi

Auch Glatzköpfe hegen zuweilen
zottelige Gedanken.
xxx

Na początku było słowo
Na końcu winno być posłowie

Am Anfang war das Wort.
Am Ende sollte das Nachwort nicht fehlen.

 

xxx

Rzucanie pereł przed wieprze
Uznać wypada za szczyt marnotrawstwa hodowlanego

Das Werfen der Perlen vor die Säue
sollte als der Vergeudungsgipfel jeglicher Zucht angesehen werden.

xxx

Ceną, jaką płaci się za wielkość
Jest podleganie ocenom maluczkich

Die Bewertung durch die Kleinmütigen –
dies ist der Preis für Größe.
xxx

I Bóg mówi czasem: Szczęść Boże!

Auch Gott sagt manchmal: „Grüß Gott!”

 

xxx

W Polsce Tuska jak w raju –
I nago i boso

In Tusks Polen wie im Garten Eden –
bloß und unbeschuht.
xxx

Miłość jest ślepa, ale małżeństwo przywraca jej widzenie

Die Liebe ist blind, doch die Ehe gibt ihr das Sehvermögen zurück.

 

xxx

Tusk nie jest wcale premierem
Gorszym od innych
Jemu się tylko naród
Nie udał.

Tusk als Ministerpräsident ist überhaupt nicht schlechter als andere.
Einzig die Nation ist ihm mißraten.
xxx

Sposób na nadwagę
Mądrość ludowa uczy:
Jedzcie kradzione,
Kradzione nie tuczy

Das Mittel gegen Übergewicht
Die Volksweisheit lehrt:
Ernährt Euch vom Diebesgut!
Gestohlenes macht nicht fett.
xxx

Czterdziestolecie PRL
Popyt zmienny, podaż stała:
Raz gaz, drugim razem pała

Der vierzigste Jahrestag der Volksrepublik Polen
Die Nachfrage wechselnd, konstant das Angebot:
Erst Tränengas, vom Schlagstock gefolgt.
xxx

Definicja demokracji
Wtedy jest demokracja
Gdy nie jest
Racjonowana racja

Eine Definition der Demokratie
Demokratie ist,
wenn die Richtigkeit nicht rationiert wird.
xxx

Pewniacy
Pewniaków u Einsteina złości
Poczucie względności

Die Selbstgerechten
Die Selbstgerechten ärgert beim Einstein
sein Sinn für die Relativität.
xxx

Ocieranie się o wielkości

Grozi obdarciem ze skóry

 

xxx

Das „Sich reiben an Größen”

droht mit Hautschäden …

 

xxx

Nie chłopi winni są temu

Że wszędzie jest gnój

 

xxx

Es ist nicht den Bauern anzulasten,

daß überall Mist zu sehen ist…

 

xxx

Niektórzy nie liczą pieniędzy z braku potrzeby

Inni natomiast z braku możliwości

 

xxx

Manche zählen ihr Geld nicht aus Mangel an Notwendigkeit

andere widerum aus Mangel an Möglichkeit.

 

xxx

Rozwiązane języki krępują skuteczniej

Niż zawiązane pęta

 

xxx

Lockere Zungen fesseln wirksamer

als angelegte Ketten.

 

xxx

Sytuacja bez wyjścia musi mieć swoje wejście

Którym można czmychnąć

 

xxx

Eine ausweglose Lage muß doch einen Eingang gehabt haben.

Durch diesen könnte man verduften

 

 

xxx

Pniak to rodzaj piedestału

Na którym stało kiedyś drzewo

 

xxx

Der Baumstumpf – es ist eine Art Sockel,

auf dem Mal ein Baum gestanden hat…

 

xxx

Litościwe panowanie niejednego króla

Poddanym kojarzy się z sadyzmem

 

xxx

Die barmherzige Herrschaft so manchen Monarchen

kam den Untertanen wie Sadismus vor.

 

xxx

W systemie pozornych wartości

Najcenniejszą wartością jest pozór

 

xxx

Der kostbarste Wert in einem System

scheinbarer Werte ist der Schein selbst.

 

xxx

W minionej epoce kradli jedni

Obecnie zaś jedni i drudzy

 

xxx

Es gibt Epochen, da stehlen nur die Einen.

Und es gibt Epochen, da stehlen die Einen und die Anderen.

 

xxx

Biurokracja sprawia, że łatwiej

Załatwić człowieka niż cokolwiek

 

xxx

Die Bürokratie erledigt viel

müheloser den Menschen als die Sache.

 

xxx

Niektórzy tyle przeszli,

że nie mogą dojść do siebie

 

xxx

So mancher ging durch so vielerlei hindurch,

dass er nicht mehr zu sich kommen kann

 

xxx

Krowa nie zmienia poglądów,

ponieważ nie zna się na pieniądzach

 

xxx

Eine Kuh aendert ihre Ansichten nicht,

weil sie sich mit dem Geld nicht auskennt.

 

xxx

Nie brak żeglarzy,

zwijających żagle z obawy przed wiatrem

 

xxx

Es fehlt nicht an Seeleuten,

die aus Furcht vor dem Wind die Segel streichen.

 

xxx

Gdyby też można było karmić psy kośćmi niezgody

xxx

Wenn man doch bloss aus Steinen des Anstosses Bauwerke errichten koennte…

 

xxx

Kobieta składa się z ciała

I z reszty

 

xxx

Eine Frau besteht aus Fleisch.

Und aus dem Rest.

 

xxx

Kobiety Rubensa to intelektualistki

Wszystkie wychodzą poza ramy

 

xxx

Bei den Frauen Rubens handelt es sich um lauter Intellektuallistinnen.

Allesamt sprengen sie den Rahmen.

 

Dlaczego

U Pana Boga taka maniera

Że jedną ręką daje

A drugą zabiera?

 

Warum

bei Gott diese Manier

mit einer Hand zu spenden,

und der anderen zu entwenden?

 

Filozofia sukcesu

Tylko cynik

Ma w kieszeni wynik

 

Die Philosophie des Erfolges

Der Zyniker nur hat für alles ‘ne Rezeptur

 

xxx

Nie ma bezmyślnych.

Są myślący o różnych rzeczach.

 

xxx

Gedankenlose gibt es nicht.

Es gibt Denkende über verschiedene Dinge.

 

xxx

Jest wielu ludzi

Podobnych do człowieka

 

xxx

Es gibt viele Leute,

die dem Menschen ähneln…

 

xxx

Nie zaglądaj w cudzy życiorys

Bo możesz przerazić się własnym

 

xxx

Ergründe keinen fremden Lebenslauf

da du vorm eigenen erschrecken kannst.

 

xxx

Największym błędem ewolucji

Było uczłowieczenie małpy

 

xxx

Der größte Fehler der Evolution

war die Vermenschlichung des Affen.

 

xxx

Istnieje łamanie praw człowieka

Oraz łamanie człowieka prawem

 

xxx

Es gibt Brüche der Menschenrechte

wie das Brechen des Menschen mittels Recht

 

xxx

Najsprawniej na szaro

Przerabiali czerwoni

 

xxx

Am geschicktesten zu Grau in Grau

gestalteten um die Roten

 

xxx

Nie przejmuj się tym, że nikt w ciebie nie wierzy

To przecież najbardziej przekonujący dowód twojego człowieczeństwa

 

xxx

Mache dir nichts draus, daß niemand an dich glaubt.

Es ist der überzeugendste Beweis deiner Menschlichkeit.

 

xxx

Na krześle elektrycznym brak jest napisu:

Uwaga wysokie napięcie

 

xxx

An dem elektrischen Stuhl

fehlt der Warnhinweis “Achtung! Hochspannung!”

 

xxx

Wielu ludzi pragnie złapać Pana Boga za nogi

Jedynie po to, aby ściągnąć mu buty

 

xxx

Viele werfen sich dem Herrgott zu Füßen einzig,

um sich seiner Schuhe zu bemächtigen.

 

xxx

Kogo – prócz jubilera

Obchodzi szlachetność kamienia

 

xxx

Wen – außer den Goldschmied

– interessiert die Noblesse des Steins?

 

 

xxx

Nie kupuj kota w worku

Bez worka taniej

 

xxx

Kaufe nicht die Katze im Sack.

Ohne Sack ist sie preiswerter.

 

xxx

Kamień wrzucony do cudzego ogródka

Staje się śmieciem

 

xxx

Ein Stein, in einen fremden Garten geworfen,

wird zu einem Stück Müll.

 

xxx

Ręczne sterowanie gospodarką miało jedną zaletę –

Sprawiało, iż wszystkie ręce były zajęte

 

xxx

Das Leiten der Wirtschaft von Hand hatte einen Vorteil –

es bewirkte, daß die Hände beschäftigt waren.

 

xxx

Historia lubi się powtarzać

Gdyż boi się, aby o niej nie zapomniano

 

xxx

Die Geschichte wiederholt sich gerne,

da sie fürchtet, vergessen zu werden.

 

 

xxx

Szczęśliwie nikt nie ma pretensji

O nieobecność podczas apelu poległych

 

xxx

Glücklicherweise lästert niemand

der Abwesenheit wegen während einer Gefallenenehrung

 

xxx

Do zrobienia sobie rachunku sumienia

Nie jest potrzebna znajomość matematyki

 

xxx

Um Gewissensinventur zu betreiben

sind Kenntnisse in der Rechenkunst nicht vonnöten.

 

xxx

Drogi się rozchodzą

Bez potrzeby ustalania winy

 

xxx

Die Wege gabeln sich ohne,

daß es einer Schuldermittlung bedarf.

 

xxx

Alfons ma dwa wyjścia:

Może sporządnieć, albo zostać politykiem

 

xxx

Zwei Auswege hat der Zuhälter:

Entweder anständig oder Politiker zu werden.

 

 

xxx

Kłamstwo ma krótkie nogi

Ale równocześnie długie ręce

 

xxx

Lügen haben kurze Beine.

Zugleich lange Arme.

 

xxx

Niewidomy

Też może przejrzeć na oczy

 

xxx

Auch ein Blinder

kann den Überblick gewinnen.

 

xxx

Ustąp głupiemu

A cię zastąpi

 

xxx

Gewähre einem Schwachkopf den Vortritt

und er tritt an Deine Stelle.

 

xxx

Ze wszystkich granic

Najsłabiej strzeżona jest granica przyzwoitości

 

xxx

Von allen Grenzen

ist die des Anstandes am wenigsten gesichert.

 

xxx

Człowiek nie odważa się podnieść ręki

Na drzewo genealogiczne z obawy o swoją gałąź

 

xxx

Aus Angst um den eigenen Ast

Bleibt der Stammbaum unangetastet.

 

xxx

Kiedy spada gwiazda

Niebo robi się lżejsze

 

xxx

Die fallenden Sterne

erleichtern den Himmel.

 

xxx

Cóż lepiej zaświadcza o impotencji polityków

Niż obietnice bez pokrycia

 

xxx

Was bezeugt besser die Impotenz der Politiker

als Versprechungen ohne Deckung

 

xxx

Uogólnienia służą odsłanianiu wielkich prawd

Ale także zasłanianiu wielkich kłamstw

 

xxx

Verallgemeinerungen dienen der Enthüllung großer Wahrheiten,

aber auch der Verhüllung ebenso großer Lügen.

 

xxx

Ruleta jest miniaturką dziejów, w których

Jedne kolory wygrywają, drugie przegrywają

 

xxx

Roulette – eine Miniatur der Geschichte, in der

die einen Farben gewinnen, die anderen verlieren.

 

Liberalizm

Wilcza sprawa

Wilcze prawa

 

Liberalismus

Ein Fall für Wölfe

unterm Gesetz der Wölfe.

 

xxx

Nie trać wiary w siebie –

Oskarżą cię o ateizm

 

xxx

Gib den Glauben an Dich selbst nicht auf,

und Du wirst des Atheismus angeklagt.

 

xxx

Bojownikom o wolność i demokrację

Niezbędny jest wewnętrzny reżim

 

xxx

Fuer die Kaempfer um Freiheit und Demokratieist

ein inwendiges Regime unabkoemmlich.

 

xxx

Kiedy tchórzliwi stają się odważni

Odważni zaczynają się bać

 

xxx

Werden die Feiglinge von Mut erfasst,

kriegen die Mutigen es mit der Angst zu tun…

 

xxx

Skoro nadzieja jest matką dla głupich

Mądrzy muszą być beznadziejnymi sierotami

 

xxx

Wenn die Hoffnung die Mutter der Dummen ist,

So muessen die Weisen hoffnungslose Waisen sein.