Rzeka Myśla – piękno, natura, tajemnice, gospodarka, turystyka, „biały węgiel”

 

 

 

 

 

 

 

 

Co wiemy, a czego nie wiemy o najbardziej fascynującej rzece pogranicza zachodniopomorsko–lubuskiego?

Jakie znamy podstawowe informacje o naszej rzece?

Do chwili obecnej (rok 2011), nie ukazało się żadne całościowe opracowanie poświęcone Myśli. Tylko dwie publikacje zasługują na uwagę. Temat „Myśla” w „Słowniku Gorzowskim” nr 176 i 177, pod red. Zysnarskiego, publikowanym na łamach „Ziemi Gorzowskiej” w 1991 r. oraz temat „Dolina Myśli” F. Śmierzchalskiego zamieszczony w pracy zbiorowej pod red. L. Agapowa „Wzorcowa sieć korytarzy ekologicznych na przykładzie byłego województwa gorzowskiego” wydanej w 2000 r. Trzeba otwarcie stwierdzić, że pod tym względem wieloletnie zaniedbania, bądź przeoczenia, spowodowały nikłe zainteresowanie tym tematem. Oto kilka najbardziej „drastycznych” przykładów wydawnictw w tej kwestii, tylko z ostatnich lat XXI w. W pracy zbiorowej „Przyroda Pomorza Zachodniego, (wydanie 2002), informacje dotyczące rzeki ograniczają się do bardzo ogólnych, dotyczących jej przebiegu (s. 81), natomiast w tabeli (tab. 10, s. 412) podano jedynie długość, powierzchnię zlewni i średni przepływ roczny. Natomiast książka „Gdzie wody czyste – jeziora, rzeki i zalewy” (wydanie 2004) pomija zupełnie Myślę. Najnowsze wydanie pt. „Między Odrą a Myślą” (wydanie 2011), również podaje niewiele informacji o „naszej” rzece. Fragmentaryczne informacje zawierają różne publikacje poświęcone między innymi rzekom. Od Wikipedii, po specjalistyczne i trudno dostępne prace naukowe. 

 

Możemy dowiedzieć się z nich, że: Jest to prawy dopływ Odry, którego źródło stanowi ciek wodny wypływający koło wsi Rychnów (na północ od Rychnowa, 6 km na pd.- zach. od Barlinka) w gminie Barlinek,  powiat myśliborski. Źródło znajduje się  na wysokości 70 m n.p.m. Całkowita długość rzeki to 95,6 km, a powierzchnia dorzecza: 1334 km2  (ciekawostkę może stanowić fakt, że powierzchnia dorzecza jest większa, niż powierzchnia powiatu myśliborskiego która wynosi 1182 km²). Spadek średni: 0,7% m/km, średni przepływ przy ujściu: 2,7m³/s. Maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu wynosi 1,5 m. W tym miejscu musimy odnieść się do bieżącego stanu wody, otóż wydaje się, że w 2011 r. stan wody Myśli jest najwyższy od momentu, kiedy rozpoczęto jego pomiary. Wymaga to jednak dokładnego sprawdzenia danych. Kiedy zwróciłem się z prośbą o informacje do pracownika Oddziału Terenowego Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Myśliborzu, otrzymałem odpowiedź, że kierownik zabronił podania danych, dotyczących stanów wody. Czyżby te dane były objęte tajemnicą państwową? Podobno już takie pojęcie nie występuje.

Średni dyspozycyjny zasób wody w roku średnio – suchym (1963): SSQ (średnia z przepływów średnich rocznych z wielolecia)[m³/sek] rok 4,77, zima 6,31, lato 3,23, przepływ nienaruszalny 1,15, Qdysp [m³/sek] rok 3,62, zima 5,16, lato 2,08, Vdysp [mln m³] rok 113,85, zima 81,19, lato 32,66.  Średni dyspozycyjny zasób wody: SSQ [m³/sek] rok 4,80, zima 6,24, lato 3,37, przepływ nienaruszalny 1,15, Qdysp [m³/sek] rok 3,64, zima 5,09, lato 2,21, Vdysp [mln m³] rok 114,89, zima 80,07, lato 34,82. Spływ jednostkowy: l/sek/km² rok 2,73, zima 3,82, lato 1,66[1]. Ujście rzeki znajduje się poniżej wsi Chlewice w gminie Boleszkowice, przy słupie granicznym nr. 579, na wysokości 10 m n.p.m. na 629,4 kilometrze rzeki Odry.

W zlewni Myśli są 24 cieki podstawowe. Nazwa Myśla, urzędowo przyjęta została od wypływu rzeki z jeziora Myśliborskiego. Powyżej tego jeziora odcinki rzeki nazywane są kanałami: Kanał Nowogródek – od jeziora Myśliborskiego do jeziorze Łubie, Kanał Głazów – od jeziora Łubie do jeziora Będzin, Kanał Będziński – od jeziora Będzin do jeziora Kościelne, Kanał Spokojny – powyżej jeziora Kościelne.

Najważniejsze dopływy Myśli noszą następujące nazwy:

 

prawe: Bronny Rów, Pyrzycki Rów, Przykopa, Ostrawica, Kosa (25,8 km), Gniłka, Dar (Sienica) (25,5 km) ,

lewe: Gniłka, Pręga, Myślański Kanał, Ścieniawica,

 

3 dopływy bezimienne, (pozostały nazwy niemieckie: prawy – Teulones Fliess – koło Reczycy, lewy – Botzesche flit – od Jeziora Postnego, Batzlow Fliess – koło Chwarszczan).

Według podziału województwa zachodniopomorskiego na regiony fizyczno – geograficzne Myśla przepływa przez Pojezierze Myśliborskie (region – Pojezierze Zachodniopomorskie), Równinę Gorzowską (region – Pojezierze Południowopomorskie) i Kotlinę Freienwalde (region – Pradolina Toruńsko – Eberswaldzka). Według podziału administracyjnego przepływa przez powiat myśliborski: gmina Barlinek 13,8 km (14,4%), Boleszkowice 17 km (17,8%), Dębno 33 km (34,5%), Myślibórz 8,8 km (9,2%), oraz powiat gorzowski, gmina Lubiszyn 13,8 km (14,5%) (tu należy się pewne wyjaśnienie: do 1975 r. cała Myśla płynęła w granicach ówczesnego województwa szczecińskiego. Zmiany administracyjne i utworzenie województwa gorzowskiego, spowodowały, że część byłego powiatu myśliborskiego znalazła się w gminie Lubiszyn, a ta w 1999 r. w województwie lubuskim) i powiat pyrzycki, gmina Lipiany 9,2 km (9,6%). Jeżeli chodzi o lasy państwowe, Myśla przepływa przez lasy nadleśnictw: Myślibórz, Różańsko i Dębno. (cdn.).

 

Tekst i zdjęcia: Marek Karolczak

 

Na obu fotografiach Myśla w Myśliborzu

 

Przypisy:

[1]     Dane za: Aktualizacja „Programu małej retencji do 2015 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego“ wraz z planem realizacyjnym pierwszego etapu. Szczecin, listopad 2008 r., ss. 22 – 24,  www.zzmiuw.home.pl .

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*