Matrix tworzy pozerów

System polityczny oferuje swoim wyznawcom bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo jest bardzo złudne, albowiem w ramach samego systemu toczy się ostra walka różnych grup interesu, która z premedytacją tworzy podziały polityczne wśród niewolników, według starej zasady imperialnej: dziel i rządź. Obecnie, w czasach globalizacji, walka mafii gospodarczo-politycznych odzwierciedla też walkę grup interesów międzynarodowych.

Grupy interesu w satrapiach demokratycznych posiadają swoje struktury i poprzez instrumentalizację chcą dostosować kraj i jego mieszkańców do swoich wymagań, do swoich interesów, co przedstawiane jest jako podział pracy społecznie użyteczny. Interes ogranicza wolność, ale w satrapii politycznej najważniejsza jest przewrotna wolność, czyli ukryta systemowo niewola.

Dostosowanie się niewolników do systemu nazywa się pragmatyzmem, czyli racjonalnym działaniem. Pragmatyzm nie mógł nigdzie indziej powstać jak tylko w bolszewii amerykańskiej (Ch. S. Peirce, W. James, J. Dewey, O. W. Holmes, G. H. Mead, C. I. Lewis). Jest to ideologia dla mas bardzo podchwytliwa, albowiem uzależnia uznanie prawdziwości twierdzeń, zdarzeń, wydarzeń, zjawisk etc. od ich użyteczności, innymi słowy wychodzą pragmatyści z założenia, że człowiek jest nastawiony tylko na poznawanie tego, co jest zgodne z jego interesem. Jest to relatywizm, albowiem prawda poznania nie jest ustalana do przedmiotu, lecz tylko do celu osiąganego przez poznanie, a więc interes osobisty decyduje o prawdziwości sądu. Co ciekawsze – sam twórca, Peirce, twierdził, że zaproponowany przez niego pragmatyzm nie jest filozofią ani światopoglądem, tylko metodą, a metoda po angielsku to matrix. Tak też się stało. Pragmatyzm w przedstawieniu J. Deweya stał się podstawą ideologiczną współczesnej pedagogiki, nie tylko w USA, albowiem w naszym kraju już w okresie międzywojennym i PRL-u. Trwa owo podejście do dzisiaj.

Należy w tym miejscu wyartykułować, że podstawowy mit Jamesa, Deweya i innych pragmatystów stwierdza, iż prawdziwe przekonania są dyspozycjami do ważnych życiowo działań bardziej niż myślową reprezentacją rzeczywistości. A. B. Stępień wykazał pomieszanie znaczenia słowa „prawdziwy” z kryteriami, które mogą być używane przy rozstrzyganiu o prawdziwości sądu, co sprowadziło ich do mitycznego myślenia. We Wstępie do filozofii (Lublin 2001, s. 142n) A. B. Stępień argumentował w sposób następujący: „Pogląd powyższy wychodzi ze słusznego twierdzenia, iż skuteczność działania opartego na jakimś poznaniu wskazuje (z pewnym prawdopodobieństwem) na prawdziwość tego poznania.  Jednakże to nie działanie (czynność niepoznawcza), lecz poznanie związku między prawdziwością poznania a skutecznością opartego na nim działania może odgrywać rolę w rozpoznawaniu prawdziwości jakiegoś poznania. Z kolei jednak i to poznanie (związku między prawdziwością poznania a skutecznością działania) musi być rozpoznane jako prawdziwe. Praktyka sama przez się nie pełni żadnej funkcji poznawczej.”

Niestety, złudzenia poznawcze ubrane w uwodzący mit, mają daleko idące konsekwencje w życiu ludzkim, a tym samym w ludzkich dziejach. Hipnoza mitu ma za zadanie potwierdzić słuszność poglądu przez zniewolone masy, które muszą je realizować w życiu osobistym w sposób określony przez system. Niewolnicy muszą przynależeć do właściwej, poprawnej grupy ludzi w systemie. Niewolnik osądza własne zdrowie psychiczne od postawy po właściwej stronie systemu. Dla niego nie ma żadnego znaczenia, że systemowa strona jest absurdalna. (Cdn.)

Andrzej Filus