Dobro wspólne – zasada Dekalogu

Z Dekalogu wypływa dobro wspólne, albowiem tworzy je i stoi w jego obronie. Jak pisze papież Jan XXIII, prawdziwe dobro wspólne polega przede wszystkim na poszanowaniu praw i obowiązków osoby ludzkiej. Przyjmuje zatem, że jest to wartość zbiorowa, wynikająca z wrodzonych zadatków społecznej natury człowieka, obejmującą doskonałość wielu osób, którą osiągają we wzajemnym współżyciu i korzystaniu za społecznych urządzeń i środków. Mamy tu do czynienia z dwojakim podejściem do dobra wspólnego. W aspekcie ontycznym do natury dobra wspólnego należy udział osób w wartości nadrzędnej, realizującej się w wymiarze duchowym każdego z uczestników, w sposób proporcjonalny do wkładu. Natomiast w aspekcie etycznym są nim analogicznie ukształtowane wartości, uznane za wspólny cel, który jest osiągany we współdziałaniu i wzajemnej należności. Oba aspekty odnoszą się do Dekalogu, albowiem z niego wypływają.

Akcent bowiem pada na osiągnięcie owej doskonałości tak pod względem osobowościowym, jak i społecznym, ponieważ w rozumieniu esencjalnym dobro wspólne oznacza jednostkową doskonałość oraz doskonałość uczestników życia społecznego, którzy je realizują. Należy mieć na uwadze, iż dobro wspólne, dzięki zawartym w nim treściom normatywnym stanowi zasadę działania – właśnie jako Dekalog. Dlatego dobro wspólne stanowi jedną z zasad społecznych Dekalogu, która domaga się od jednostek i społeczności urzeczywistniania wartości wspólnych w zbiorowym dążeniu i wzajemnym oddziaływaniu. Dlatego zasada dobra wspólnego nazywa się czasami także zasadą solidarności.

Zatem każda jednostka posiada obowiązek wnoszenia swego wkładu do dobra wspólnego, społeczność ma zaś prawo domagania się tego wkładu w granicach obiektywnej słuszności dobra wspólnego hic et nunc. Dobro wspólne odnosi się bowiem do rozwoju osobowego, jakie w oparciu o Dekalog określa wspólną, społeczną wartość do realizacji, ukierunkowując ludzkie działania właśnie na zdobywanie pełni ich osobowych wartości, osiąganych w indywidualnym a jednocześnie wspólnym wysiłku, w tym także przez zdobywanie różnych odpowiednich dóbr rozumianych jako środki materialno-duchowe na drodze współdziałania i wzajemnych potrzeb.

Dobro wspólne odnosi się bezpośrednio do dobra osobowego ludzkich jednostek, czyli do rozwoju osobowego, a więc rozumienia godności jako drogi do doskonałości, w tym do doskonałości społecznej. Rozwój osobowy jest właściwym dobrem wspólnym, ponieważ dobro samo z siebie jest uniwersalną wartością absolutną. Stąd wypływa naturalna norma wykonawcza. Zatem dobro wspólne posiada tylko i wyłącznie wymiar osobowy. Wynika z Dekalogu w sposób naturalny, który daje uprawnienia do rozwoju osobowego, a jednocześnie nakłada obowiązek dążenia do niego.

 

                                                                                                        Andrzej Filus

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*