Wybory w USA z perspektywy Chin
W długiej perspektywie stosunki między Chinami a USA pod rządami Bidena mogą przynieść trudniejsze wyzwania.
Na podstawie licznych artykułów w prasie chińskiej należy powiedzieć, że Chińczycy są bardzo ostrożni, co do zmiany lokatora w Białym Domu. Odnotowują, iż po dotychczas zliczonych głosach, można stwierdzić, że amerykańscy wyborcy są prawie równo podzieleni między urzędującego prezydenta Donalda Trumpa i demokratycznego kandydata na prezydenta, Joe Bidena, przy czym ten ostatni wyprzedza wąskim marginesem urzędującego prezydenta. W piątek Biden zgromadził ponad 74 miliony głosów, a Trump prawie 70 milionów – co jest rekordem w historii głosowania w Stanach Zjednoczonych – według doniesień medialnych. Oznacza to głęboki podział w społeczeństwie USA. Ekstremalne poglądy fanów obu kandydatów na prezydenta, którzy wzywali wszystkich obywateli USA do aktywnego udziału w głosowaniu, ich postawy, spowodowały olbrzymią mobilizację obu stron.
Głęboki podział amerykańskiego społeczeństwa będzie dużym wyzwaniem dla nowego rządu. Znaczna liczba głosów, które otrzymał Trump, pokazała, iż Stany Zjednoczone mają dużą grupę wyborców konserwatywnych. W dużej mierze powstrzymają oni następny rząd w tworzeniu i wdrażaniu nowej polityki w sprawach wewnętrznych i zagranicznych, jeśli Biden zostanie kolejnym prezydentem USA.
Biden jest umiarkowanym demokratą i ma wolę naprawienia podziałów społecznych. Oczekuje się, że obejmując urząd wygłosi przemówienie, zobowiązując się do zjednoczenia społeczeństwa. Jednak w rzeczywistości podział społeczny w Stanach Zjednoczonych jest trudny do pokonania, zwłaszcza w tak delikatnych kwestiach krajowych, jak opieka zdrowotna, sprzedaż broni i aborcja. Biden znajdzie się w trudnej sytuacji. Skrajnie lewicowy odłam w Partii Demokratycznej, reprezentowany przez Berniego Sandersa i Elizabeth Warren, będzie naciskać na Bidena, aby poprowadził politykę, zgodną z ideologią Demokratów. Natomiast druga połowa Amerykanów, którzy popierają Republikanów, zapewne potępi ich lewicowe posunięcia, co będzie skutecznie hamować polityczne posunięcia. Ponieważ Biden ma 77 lat, pod dużym znakiem zapytania stoją jego możliwości i zdolności, aby pokonać ten ideologiczny podział.
W ciągu ostatnich czterech lat Trump głosił różne hasła polityczne, stosował różne wzorce zarządzania, jak supremacja białych, populizm, podżeganie przeciw konkurentom, protekcjonizm i brak szacunku dla nauki. To przyczyniło się do powstania pojęcia trumpizmu. Duża liczba głosów oddanych na Trumpa świadczy o tym, że trumpizm cieszy się dużym poparciem. Nawet wtedy, gdy Trump nie zostanie ponownie wybrany, wcześniejsze jego posunięcia jako prezydenta, będą miały subtelny wpływ na bieg wypadków w Stanach Zjednoczonych. Trump powołał na przykład trzech sędziów Sądu Najwyższego, zmieniając skład sędziowski na konserwatywną większość 6-3, co będzie miało kolosalny wpływ w forsowaniu konserwatywnej ideologii i powstrzymaniu potencjalnych posunięć administracji Bidena.
Działania Trumpa wywierają duży wpływ nie tylko w sprawach wewnętrznych, ale także w polityce zagranicznej. Jest mało prawdopodobne, aby nowa administracja mogła porzucić wszystkie praktyki dyplomatyczne administracji Trumpa, jeśli Biden wygra. Jednak ideologia „Po pierwsze Ameryka” oraz propaganda Trumpa i jego kroki w stosunku do Chin, poważnie podważyły interesy wielu firm amerykańskich, samej Ameryki, jak i ich sojuszników. Wzajemne zaufanie różnych krajów do USA, zwłaszcza sojuszników, zostało poważnie osłabione. Będzie to duża przeszkoda dla potencjalnej administracji Bidena w pracach nad wzmocnieniem systemu sojuszniczego tego kraju w celu obrony światowego przywództwa.
Jeśli chodzi o politykę zagraniczną, niektóre tradycyjne punkty programu Partii Demokratycznej podkreślają znaczenie współpracy wielostronnej, umacnianie przywództwa USA i udział w globalnym zarządzaniu. W zakresie polityki chińskiej możliwe jest zintensyfikowanie dialogu z Chinami i do pewnego stopnia złagodzenie dwustronnych napięć między ChRL a USA. Jednak Demokratom będzie stale towarzyszyć opór w tej materii ze strony konserwatystów. Tym niemniej bez względu na to, kto ostatecznie wygra, obie strony stoją przed wyborem drogi, jak poradzić sobie z Chinami. Obaj kandydaci postrzegają Chiny jako swojego strategicznego rywala i dążą do powstrzymania Państwa Środka, ale różnymi środkami i taktyką. W krótkim okresie stosunki Pekinu z USA mogą być mniej napięte. Jednakże w dłuższej perspektywie czasowej dwustronne relacje staną przed dużymi wyzwaniami, ponieważ Biden w swoim programie wyborczym stale podkreślał obronę światowego przywództwa USA i to, że nie będzie szczędził wysiłków, aby sprzymierzyć się z sojusznikami i partnerami w celu kontrolowania i zrównoważenia potęgi Chin. Może to zagrażać Państwu Środka w znaczniejszym stopniu, niźli polityka, prowadzona przez administrację prezydenta Trumpa.
Andrzej Filus
