Václav Klaus – cytaty z wypowiedzi

„Transformacja nie była ćwiczeniem z ekonomii stosowanej. Nie przeprowadzono jej w laboratorium. Dokonała się w rzeczywistości. Bez wątpienia zadaniem polityków było zapewnienie poparcia dla transformacji, jako podstawowego elementu składowego przemian. Niektórym z nas udało się to, innym nie.”

 „Innym głównym zadaniem polityka (…) było zwalczanie romantycznego, czy też pseudoromantycznego punktu widzenia, bazującego na dwóch bardzo groźnych przekonaniach. Pierwsze z nich głosiło, że jest możliwe, a nawet pożądane w trakcie zmian społecznych, poszukiwanie nowych, niesprawdzonych rozwiązań. (…).

Drugim z nich jest przekonanie, że można dostać coś za nic, że istnieje „darmowy lunch”, o którym mówił Milton Friedman. To nieprawda, że istnieje darmowy reformator, że można nie ponosić kosztów transformacji.”

 „(…) obydwa poglądy były błędne, ale należy przyznać, że w postkomunistycznym świecie nie chcieliśmy tego w pełni zaakceptować, aż do dzisiaj. Wynikiem tego było coś, co nazywam luką między oczekiwaniami a rzeczywistością, którą postrzegam jako bardzo istotny wskaźnik. W ciągu ostatniej dekady luka ta stale powiększała się, a nie zmniejszała. (…). Nie dysponujemy „latającym dywanem”, który pozwoliłby nam uniknąć konieczności odbycia tej podróży, a mimo to wciąż spotykamy się z taką bajką. (…) Muszę stwierdzić, że ta bajka znajdowała potwierdzenie u części międzynarodowych konsultantów i doradców, bankierów inwestycyjnych, wszechwładnych księgowych, biurokratów różnych organizacji międzynarodowych, którzy udają, że jedynym brakującym czynnikiem powodzenia transformacji jest niedostateczne wsłuchiwanie się w ich rady i nie podążanie za tymi radami. Muszę przyznać, że wszyscy oni reprezentują posiadające władzę, bardzo dobrze zorganizowane, poszukujące zysku grupy nacisku. W ich interesie jest przedłużanie procesu przemian tak bardzo, jak to możliwe. Wdrażanie przemian własnymi środkami, bez ich pomocy, jest oczywiście sprzeczne z ich interesem. Dlatego próbują blokować wprowadzane z powodzeniem zmiany w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.”

Václav Klaus