Raport o zagrożeniach USA: Washington stoi w obliczu „krytycznych lat” w rywalizacji wielkich mocarstw (2)

Obecność Rosji w Azji Zachodniej

Z raportu wynika, że Moskwa będzie kontynuować wysiłki na rzecz zwiększenia wpływów w regionie WANA, próbując podważyć prymat Washingtonu i prezentując się jako niezastąpiony mediator i partner bezpieczeństwa dla tych państw. Dopiero po roku od wybuchu wojny na Ukrainie do atlantów dotarło, że globalne Południe o bardziej niezależnych poglądach było główną przyczyną niepowodzenia ich polityki w zakresie izolacji Rosji, a teraz głoszą potrzebę ponownego opracowania atlantyckich strategii współpracy z tymi państwami. Daleka od pogrążenia się w konflikcie ukraińskim Rosja zapowiedziała, iż zwiększy swoje interakcje – handlowe i polityczne – z tym globalnym blokiem krajów rozwijających się. Z raportu wynika, że rozwój relacji rosyjsko-irańskich i strategicznych między Moskwą a Pekinem – napędzany wspólną wizją, iż Stany Zjednoczone zagrażają ich interesom – doprowadzi do zacieśnienia współpracy gospodarczej, obronnej i politycznej przeciwko imperialnym ambicjom Washingtonu o panowaniu nad światem.

Regionalna rola Iranu w przeciwdziałaniu wpływom USA

Raport przewiduje, że w 2023 roku Iran będzie kontynuował działania na rzecz zmniejszenia wpływów USA w Azji Zachodniej – od Zatoki Perskiej po Lewant – i tym razem nie będzie działać sam. Zamiast tego, postrzegane zagrożenie ze strony Iranu jest częścią większej rywalizacji między Chinami, Rosją i Iranem w celu zakwestionowania obecnego porządku światowego i oddzielenia się od neokolonialnego systemu, kierowanego przez USA. Ocena wywiadu podkreśla również, iż irański program rakietowy jest kluczowym zagrożeniem, ponieważ Republika Islamska nie tylko może pochwalić się największym arsenałem pocisków balistycznych w regionie, ale także produkuje je w kraju i to po niezwykle niskich kosztach. Teheran koncentruje się na poprawie celności, efektywności i niezawodności swoich pocisków rakietowych i prawdopodobnie nabędzie nowe systemy uzbrojenia konwencjonalnego, takie jak zaawansowane myśliwce, samoloty szkoleniowe, helikoptery, systemy obrony powietrznej, okręty para-marynarki patrolowej i czołgi. Wynika to z pogłębiających się więzi wojskowych Teheranu z Moskwą, co może doprowadzić do pozyskania przez Iran rosyjskich myśliwców Su-35. Trzy dni po opublikowaniu raportu oceny zagrożeń USA irańskie media poinformowały, że transakcja zakupu została z Moskwą sfinalizowana. Co więcej, trwający konflikt na Ukrainie sprawił, że Rosja w większym stopniu polega na swoich sojusznikach i partnerach na całym świecie, stwarzając Iranowi okazję do rozwijania swoich interesów w regionie i zwiększania jego strategicznej głębi.

Znaczenie Azji Zachodniej dla USA

Według raportu, jeśli Iran nie otrzyma zniesienia amerykańskich sankcji, jego urzędnicy prawdopodobnie rozważą dalsze zwiększenie wzbogacania uranu do 90 procent, czemu Washington będzie próbował zapobiec, potencjalnie odnawiając umowę nuklearną porzuconą przez prezydenta USA, Donalda Trumpa, w 2018 roku. W raporcie podkreślono, iż powrót do pełnej zgodności ze Wspólnym Kompleksowym Planem Działania (JCPOA) wymaga złagodzenia sankcji, przestrzegania przez Washington swoich międzynarodowych zobowiązań oraz zamknięcia przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA) dochodzeń, związanych z zabezpieczeniami w trzech nieujawnionych obiektach jądrowych. Istnieje zatem prawdopodobieństwo zawarcia w tym roku porozumienia nuklearnego między USA a Iranem.

W zeszłym roku w amerykańskim raporcie ocen zagrożeń z 2022 roku przeanalizowano region Azji Zachodniej w pięciu kluczowych kategoriach: Rosja, Iran, migracja, spowodowana konfliktami regionalnymi, globalny terroryzm oraz konflikty i niestabilność. Poświęcono tylko jeden akapit dla wyjaśnienia, w jaki sposób konflikty w regionie zagrażają interesom USA. Raport z tego roku, dotyczący Bliskiego Wschodu tylko pokrótce omawia sytuację i jedynie w trzech kategoriach: Rosja, Iran i globalny terroryzm. Obecna ocena regionu Azji Zachodniej postrzegana jest w raporcie prawie wyłącznie przez pryzmat rywalizacji USA z Chinami, Rosją i Iranem – w przeciwieństwie do poprzedniego raportu, który przywiązywał wagę do warunków w regionie i konfliktów, bezpośrednio wpływających na interesy USA.

Wielkie mocarstwa w wielobiegunowym świecie

Ta różnica perspektyw nie świadczy o spadku znaczenia regionu dla Washingtonu, ale raczej o tym, że współzawodnictwo Wielkich Mocarstw określa dziś obecność USA w regionie. Obecna ocena kładzie większy nacisk na rywalizację ze wschodzącymi mocarstwami w określaniu kształtu i ustalaniu zasad nowego porządku światowego – i uważa, że najbliższe lata będą kluczowe do zapobieżenia powstaniu nowego ładu światowego, który nie zabezpiecza interesów USA. Bez wątpienia rywalizacja mocarstw jest dziś kluczowym czynnikiem, kształtującym postrzeganie przez Washington globalnych zagrożeń. Wyzwanie stojące przed Stanami Zjednoczonymi polega na tym, iż tempo zmian przyspiesza, a wschodzące mocarstwa w coraz większym stopniu współpracują ze sobą na wszystkich poziomach, aby zrównoważyć wpływ USA.

W związku z tym ocena raportu z 2023 roku przestrzega Washington o wchodzeniu w krytyczny okres, który będzie wymagał stopniowej eskalacji przeciwko każdemu podmiotowi, który chce kształtować i narzucać te globalne zmiany. Oczywiste jest, iż Stany Zjednoczone są świadome pilnej potrzeby szybkiego i zdecydowanego działania w celu ochrony swoich interesów i zabezpieczenia własnego miejsca w wyłaniającym się krajobrazie wielobiegunowym.

Mohamad Hasan Sweidan

Tłum. Andrzej Filus

Źródło: The Cradle