KONKURS RECYTATORSKI I WSPÓLNE KOLĘDOWANIE Z GLIWICKĄ „ÓSEMKĄ”
W środę, 13. grudnia odbył się w gliwickiej SP nr 8 konkurs recytatorski, którego tematem była poezja bożonarodzeniowa.
Jury w składzie:
Mariola Dumin – Kowal dyrektor szkoły
Maria Kuśnierz
Aleksandra Witrak
Danuta Kuca
Janina Kowalska oraz Maria Konar
wyłoniło następujących laureatów tegorocznego konkursu:
W kategorii klas 1-3
Miejsce I otrzymał Stanisław Dyga
Miejsce II Michalina Żmuda
Miejsce III zdobyły Lena Zelek i Milena Kowalczuk
W kategorii klas 4-8
Miejsce I zdobył Michał Midzierski
Miejsce II Otrzymała Amelia Dras
Miejsce III wywalczyła Natalia Kotowicz
W programie konkursu znalazły się wiesze recytowane w języku polskim, zaś całość okraszona została inscenizacją o tematyce bożonarodzeniowej w języku angielskim a także mocnym uderzeniem duetu: gitara prowadząca – Adam Kula, instrumenty klawiszowe – Michał Midzierski. Program powstał dzięki Adriannie Fabisiak przy współpracy Bożeny Muchy.
Organizatorami tegorocznego spotkania z poezją bożonarodzeniową byli Joanna Bajda oraz Krzysztof Kruszyński. Prowadzenie Joanna Bajda.
Publiczność miała także okazję zakosztować wypieków świątecznych, sporządzonych przez młodzież szkolną, natomiast wychowawcy prowadzili warsztaty, polegające na wykonywaniu ozdób choinkowych. Zapalone zostało także światełko pamięci a tragiczne wydarzenia, związane z ogłoszeniem stanu wojennego w Polsce uczczono minutą ciszy.
Warto przy tej okazji wspomnieć o czasach, kiedy to kolędowanie w polskich rodzinach wyglądało zupełnie inaczej i w jakich warunkach powstawało w tym czasie wiele, niestety już teraz nieco zapomnianych, pieśni bożonarodzeniowych…
Sybirska kolęda
[…] Na niebie gwiazda
betlejemska świeci
Na ziemi zamieć
szalony mróz
na szybie
Czy znajdzie drogę
do nas Boże dziecię
Czy znajdzie drogę w dalekim Sybirze […]
(Anna Rudawcowa – fragment wiersza)
Oto przed nami roztacza się nieludzka kraina, bezkresne obszary surowej Syberii przerażają swoją surowością. Był taki czas, że i tam także z nadzieją i tęsknotą oczekiwano narodzenia Zbawiciela, kto wie, czy aby z większą od naszej uwagą nie spoglądano wtedy w niebo, wypatrując pierwszej gwiazdki, która miała dać nadzieję na odzyskanie wolności. Takie było Boże Narodzenie w 1943 roku i to w tym czasie powstała kolęda, napisana piórem polskiej poetki, Anny Rudawcowej. Pisarka, o czym informują źródła, urodziła się 7. sierpnia roku 1905 w Dorpacie – dzisiejsze Tartu, leżące na terenie Estonii – drugim co do wielkości mieście tego państwa.
Ktoś może zapytać, cóż może łączyć poezja religijna napisana zziębniętymi rękami polskiej poetki na syberyjskiej ziemi z kolędowaniem w mieście na Górnym Śląsku? Powodów dla których ośmieliłem się wspomnieć, o życiu tej pisarki, a także Jej dorobku, przy okazji kolędowego spotkania w gliwickiej szkole jest kilka, a Gliwice i młodzież ma w tych wspomnieniach swoje szczególne miejsce.
[…] W stajence dzisiaj szara pustka płynie
Nie ma tam grania, śpiewów ani tańców
Malutki Jezus w zgrzebnej koszulinie
Porzucił żłobek, idzie do wygnańców […]
Los nie szczędził poetce dramatycznych doświadczeń. W roku 1931 wyszła za mąż i zamieszkała z rodziną w Grodnie. Upłynęło dziewięć lat pożycia małżeńskiego, by w roku 1940 po aresztowaniu męża, kobieta podzieliła los wielu zesłańców. Wraz z dwójką dzieci znalazła się w Kraju Ałtajskim i tak rozpoczął się tułaczy los polskiej poetki. Dalej był Atbasar, Kuszmuruna, Karaganda. Tułaczka nie przeszkodziła jej jednak w pisaniu i wystawianiu inscenizacji, głównie o charakterze patriotycznym i religijnym. Los dziecka był dla Rudawcowej najbliższy jej sercu i to także w tym czasie powstało wiele wierszy dla najmłodszych czytelników, zaś Kolęda sybirska miała na celu umocnienie nadziei i wiary w odzyskanie wolności i powrotu do Ojczyzny, koniecznie z Bogiem i wiarą w sercu.
[…] W zmarznięte rączki Boże dziecię chucha
Przez zaspy brnie zsiniałą nóżką
Opłatka białe niesie nam okruchy
Promyczek gwiazdy grzeje na serduszku
Lecz do sybirskiej zapomnianej chaty
cichutko puka narodzone bóstwo
otwórzcie wszak jestem waszym bratem
On także poznał chłód, nędzę i ubóstwo […]
W roku 1946 wróciła wraz z mężem do Polski i zamieszkali w Gliwicach, tam też Rudawcowa zmarła 2. grudnia 1981. Po długoletniej tułaczce, znalazła miejsce na górnośląskiej ziemi, zaś wspomniana kolęda bliska jest także nam, Górnoślązakom, bowiem i naszym dziadkom przyszło dzielić podobny los tułacza podczas internowania czasu, słusznie nazywanego dziś „Tragedią Górnośląską”. Warto zatem wspominać o losach ludzi, wnoszących dawniej i dziś duży wkład w kształtowanie świadomości patriotycznej. Postać Anny Rudawcowej powinna powracać przy każdej okazji zbliżających się świat Bożego Narodzenia, ale także w czasie, kiedy zbliżają się kolejne rocznice tragicznych dla Górnego Śląska wydarzeń. Tym samym, jak widać, niewinna wydawałoby się pieśń stała się ważnym ogniwem, łączącym losy obydwu kresowych nacji.
Spotkanie z poezją bożonarodzeniową w gliwickiej “ósemce” było nie tylko wspólnym kolędowaniem, ale kolejną – jakże pięknie przekazaną młodzieży – lekcją godnej chrześcijanina postawy.
Tekst i zdjęcia:
Tadeusz Puchałka
