DWA OTWARCIA w “Zachęcie”
ZAPRASZAMY NA DWA WERNISAŻE WYSTAW
poniedziałek, 8. maja o godz.19:00
Poza zasadą przyjemności. Afektywne operacje
Wernisaż poprzedzi otwarta godzina dla mediów 8. maja od 12:00 z udziałem kuratorki i artystów.
Wystawa przyjmuje za punkt wyjścia popularną w humanistyce kategorię afektów, które organizują jej przestrzeń emocjonalną. Potocznie afekt utożsamiany jest z emocjami, ale w kontekście wystawy to protoemocja – doświadczenie – intensywności (niepokój, napięcie, niepewność odczuwane w ciele). Dopiero przepracowane poznawczo, uświadomione, uruchamiają doświadczanie konkretnych odczuć takich jak radość, strach, wstręt, wstyd czy gniew.
Koncepcja wystawy przyjmuje, że afekty mają także swoje źródło w przedmiotach. I tak dzieła sztuki należą do tych znaczących materialnych bodźców/przekaźników, poprzez które idee afektów przenoszone są w sferę odbiorczą, prowokując pobudzenie. Afekt kojarzy się przede wszystkim z silnymi stanami pobudzenia. Ma to znaczenie w doborze prac na wystawę, gdzie chodzi przede wszystkim o takie doświadczenie afektywne, które może być rodzajem intensywnego napięcia, nerwem w ciele inicjującym nowe jakościowo stany emocjonalne, a dalej znaczenia. Większość prac najpierw działa, a potem znaczy; afektywne reakcje widzów mają nierzadko większe znaczenie niż rozumienie dzieł.
Istotne dla koncepcji wystawy jest również przekonanie, że w odbiorze sztuki zachodzi wiele automatycznych procesów afektywnych związanych między innymi z niekontrolowanym wartościowaniem, które decyduje o odbiorze w kategoriach “lubię/nie lubię”. Wystawa prezentuje takie prace, które zdecydowanie przyciągają lub odpychają, wykraczają poza konwencjonalne i jednoznaczne obrazowanie, poza łatwe treści budzące przewidywalne reakcje.
Tytuł Poza zasadą przyjemności. Afektywne operacje odsyła do Freudowskiej zasady przyjemności, którą kieruje się nieświadoma część osobowości – redukowania napięcia poprzez unikanie przykrości i doznanie przyjemności. W psychoanalizie afekt bezpośrednio wiąże się z życiem popędowym. To właśnie w stanach afektywnych dają o sobie znać nieuświadomione popędy: erotyczny (Eros) – niosący kreatywność, harmonię, seksualność, reprodukcję, przetrwanie – oraz popęd śmierci (Thanatos) odpowiedzialny za destrukcję, agresję, samozniszczenie. Treść prac na wystawie rozpięta jest pomiędzy reprezentacją tych dwóch dążeń ciała i psychiki: od seksualnego i samozachowawczego po niszczycielskie i autodestrukcyjne.
Wystawa skupia się na dziełach wykraczających poza bezpieczną sztukę w funkcji piękna. Prace te kwestionują formalne, emocjonalne, poznawcze, etyczne status quo. Ekspozycja jest więc rodzajem gry z widzem, polem, na którym spotyka się doświadczenie afektywne i psychoanalityczne z artystycznym, a dalej – z odbiorczym.
Artyści: Marina Abramović, Kader Attia, Monica Bonvicini, Berlinde de Bruyckere, Douglas Gordon, Aneta Grzeszykowska, Mona Hatoum, Jesse Kanda, Teresa Margolles, Piotr Pawlenski, Aleksandra Ska, Taryn Simon, Andreas Sterzing, Mircea Suciu, Roman Stańczak, David Wojnarowicz, Artur Żmijewski
Kuratorka: Maria Brewińska
Współpraca ze strony Zachęty: Magdalena Komornicka
Termin 9. maja – 2. lipca 2017
Jarosław Kozakiewicz. Zawrót głowy
Wernisaż poprzedzi otwarta godzina dla mediów 8. maja od 12:00 z udziałem kuratora i artysty.
Jarosław Kozakiewicz jest artystą, którego dzieła sytuują się na pograniczu rzeźby, nauki i architektury. Od prawie trzech dekad w centrum jego praktyki artystycznej znajduje się nieodmiennie ludzkie ciało. W rzeźbach, działaniach typu environment, schematach architektonicznych i projektach kształtowania krajobrazu realizowanych w Polsce i Europie, Kozakiewicz łączy je z otaczającym światem.
Na scenie międzynarodowej znany jest przede wszystkim ze swoich utopijnych i krytycznych projektów architektonicznych realizowanych w różnych przestrzeniach. W 2007 powstał Projekt Mars, masywna forma rzeźbiarska zlokalizowana w miejscu dawnej kopalni węgla brunatnego obok jeziora Baerwalde. Rzeźbie utworzonej z usypanych wałów ziemnych artysta nadał formę gigantycznego ludzkiego ucha.
Wystawa w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, szeroko prezentująca twórczość artysty, odzwierciedla to wieloletnie zainteresowanie ciałem rozumianym jako makro- i mikrokosmos. W jaki sposób ciało istnieje we Wszechświecie? I czy istota ludzka sama może stać się światem?
Ekspozycja Zawrót głowy zaprezentuje ostatnie dzieła artysty: rzeźby i prace wizualne. Wśród nowych prac przygotowanych specjalnie na tę okazję znajdzie się rzeźba zatytułowana Habitat – niewielki budynek, który zostanie zbudowany in situ w Zachęcie. W pracy Bezdomny umysł Kozakiewicz, posługując się projekcją wideo, tworzy portret wewnętrznego świata bezdomnego mężczyzny mieszkającego na peryferiach Warszawy. Na wystawie znajdą się również cykle rysunków kosmologicznych tworzone przez artystę przez cały okres jego kariery, ale nigdy wcześniej nie wystawiane. Publiczność będzie miała okazję zapoznać się także z mniej znanym aspektem jego twórczości – pracami z lat 90. powstałymi po zakończeniu studiów na wydziale rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i w Cooper Union for the Advancement of Science and Art w Nowym Jorku.
Artystyczno-architektoniczne projekty Kozakiewicza zawdzięczają swoją geometrię organizacji ludzkich zmysłów. Odwołują się do wielu dziedzin: genetyki, fizyki, astronomii i współczesnej ekologii, jak również do dawnych koncepcji kosmologicznych. Unikając naukowej racjonalności, autor w poetycki sposób eksploruje naturę ucieleśnionego istnienia.
Kurator: David Crowley
Współpraca ze strony Zachęty: Katarzyna Kołodziej
Termin 9. maja – 6. sierpnia 2017
Na zdjęciu: powstaje Projekt Mars Kozakiewicza
