CZAS ŻYWOTA IMPERIÓW
Pisząc o imperiach, należałoby przedstawić ich etapy cyklicznego rozwoju, któremu podlegają niezależnie od miejsca – przestrzeni oraz czasu i – co jest bardzo ważne – niezależnie od cywilizacji. Cywilizacja jest bardziej złożonym tematem, jednakże niektóre imperia tworzą własną cywilizację jak Imperium Brytyjskie, Imperium Hiszpańskie oraz Portugalskie. Imperia bowiem, tworząc cywilizację jak Rzym, Chiny, Rosja, kraje Półwyspu Iberyjskiego, Wielka Brytania trwały długo na scenie dziejowej, a kontynentalne trwają do dziś.
Pierwszy okres wyłania się jako okres zdobywców. Charakteryzuje się dużym dynamizmem, ponieważ w tym okresie jest najłatwiej zdobyć majątki. W ramach tego okresu, co wynika z istoty tego okresu. W ramach bowiem tego okresu zdobywców można wydzielić dwie fazy:
- oczywistą faza podboju
- i tak samo bezdyskusyjną fazę grabieży.
Znajomość imperiów europejskich potęg kolonialnych jest większa od kontynentalnych, dlatego za ilustracje posłużą nam te drugie.
Kiedy powstawało bolszewickie imperium Związku Radzieckiego, odbywały się masowe mordy Rosjan oraz narodów i ludów, zamieszkałych na podbitych przez nich terenach, które sprzeciwiały się wynaturzeniom rewolucyjnych bolszewików. Wraz z popełnianym przez nich ludobójstwem miała miejsce szeroko zakrojona grabież majątków Rosjan, szczególnie arystokracji, burżuazji i szlachty, urzędników, chłopów indywidualnych.
Podobne co do istoty zjawisko miało miejsce w bolszewickim imperium USA, gdzie następował masowy mord Indian, autochtonów tej ziemi, planowany i bezwzględnie przeprowadzany, a wraz z ludobójstwem tubylców następowała szeroko zakrojona grabież ich ziem i tworzenie dla Indian rezerwatów, jak dla podludzi. Ten proces trwa do dziś. Najlepiej gdyby ich nie było – żywych świadków ludobójstwa, gwałtu i grabieży.
Drugi okres, okres inkorporacji, a więc prawnego przyłączenia podbitych ziem do imperium, charakteryzuje się zasadniczo rozwojem, którego dynamika spada wraz z czasem okupacji. Ucisk prawny jest zorganizowany systemowo. Zatem w tym okresie już nie występują represje spontaniczne, tylko ucisk zorganizowany systemowo, reprezentowany przez struktury opresyjno-urzędnicze.
Największa dynamika rozwoju ma miejsce w fazie pionierskiej, która tworzy wielkie mity imperialne, jej wielką historię. Obserwujemy to w historiografii bolszewii amerykańskiej, bolszewii sowieckiej, Imperium Brytyjskiego, czy imperium krajów iberyjskich, czyli Hiszpanii i Portugalii. Po czasie pionierów, ich dorobku, który mocno działa na wyobraźnię mieszkańców metropolii, następuje fala masowa, która już nie ma tej siły przebicia, co pionierzy ani ich energii. Dlatego dynamika spada wraz z czasem okupacji ziem.
Okres inkorporacji dzieli się wyraźnie na dwie fazy:
- fazę pionierów;
- fazę masowej eksploatacji.
Trzecim okresem w życiu imperiów jest okres szczytu potęgi. Jest to okres zrównoważonego rozwoju, w którym następuje jego wyjałowienie. W tym okresie następuje wielka migracja do metropolii podbitej, obco kulturowej ludności, która się tam osiedla, ale nie integruje. Żyje w swoich wspólnotach, broniących ich interesów. Najwybitniejsi z podbitych stają jednostkami, wyznającymi imperialny kosmopolityzm, który bardzo szybko wyjaławia i dezintegruje imperium. Kosmopolityzm jest z jednej strony nieunikniony, lecz z drugiej jest grabarzem imperium. Posiada duże wpływy na rządy imperialne. Imperium sowieckiej bolszewii z „sowieckim człowiekiem” jest świetnym przykładem tego zjawiska. Kosmopolityzm w Imperium Brytyjskim posiadał inne korzenie, jednak nadal odgrywa istotną rolę w Zjednoczonym Królestwie, posiadając duże wpływy, co potwierdza Brexit, który jest wyborem własnej drogi imperialnej, a nie w ramach imperium Unii Europejskiej.
Szczyt potęgi szybko wygasza żywotność imperium. Siłą inercji ono jeszcze będzie istnieć, ponieważ ludzkie myślenie opiera się na propagandowych i ideologicznych schematach, które są dla nich punktami oparcia. Oczywiście są to rojenia, nie mające niczego wspólnego z rzeczywistością, a kiedy kurtyna opada powodują konsternację, jaka albo doprowadza ich do szału, albo do zwątpienia, przejawiającego się w kryzysie nerwowego załamania.
Okres szczytu potęgi w żywocie imperium dzieli się na dwie charakterystyczne fazy:
- fazę dostatku;
- fazę stagnacji.
Dostatek obejmuje możliwie największe masy, co nie jest równoznaczne ze wszystkimi. Po drugie występują wielkie nierówności społeczne. Po trzecie powszechność dostatku jest zależna od uprawnień socjalnych w imperium. Oczywiście dostatek dotyczy metropolii, a im dalej ku peryferiom, tym coraz większa bieda, a nawet i nędza.
Ostatni okres w żywocie imperium jest to okres schyłku. Imperium nie upada od razu, z dnia na dzień. Jest to proces nieuchronny, lecz nieubłagany. Przebiega w przestrzeni czasowej. Wynika to z jego faz. Da się wyodrębnić fazę intelektualnej degeneracji oraz fazę degeneracji moralnej. To już nieubłagany zjazd ze szczytu. Intelektualna degeneracja tworzy propagandę, wychwala techniczne osiągnięcia, których nie rozumie, a technikami po cichu gardzi. Natomiast używa ich produktów na co dzień, uważając je za coś normalnego, oczywistego. Nie jest to jedyna cecha degeneracji. Ogólnie należy powiedzieć, że jest to proces ideologizacji nauki, całkowitego zerwania z Prawdą, Dobrem i Pięknem, co skutkuje odejściem mas od praktyk religijnych. Następuje intelektualny chaos, a za nim bałagan moralny. Odrzucenie zdrowego rozsądku jest spowodowane bardzo niebezpiecznym mitem, że wszelkie problemy są rozwiązywalne przez błyskotliwość ludzkiego umysłu, co jest wierutną bzdurą, otępiająco działającą na masy niczym opium, LSD, heroina czy inny narkotyczny specyfik, który daje ogłupiające wizje, a po wytrzeźwieniu narkoman zdycha.
Oczywiście nie są to wszystkie charakterystyczne cechy okresu upadku. Jest ich znacznie więcej, ale są one konsekwencją degeneracji intelektualnej i moralnej, ich zepsutymi owocami. Zdegenerowane drzewo nie może z siebie wydać innych owoców niż zepsutych.
Imigranci z podbitych krajów i ziem, wręcz hodują swoje urazy wobec autochtonów imperialnej metropolii. Czekają tylko na rewanż za bycie drugą, a może i trzecią kategorią ludzi. Czas rozliczeń przychodzi właśnie w okresie upadku imperium.
Andrzej Filus
